Evangelia Papazi

Όπως αναφέραμε στο προηγούμενο άρθρο, τα πέντε στοιχεία - το Ξύλο, η Φωτιά, η Γη, το Μέταλλο και το Νερό - δεν υπάρχουν στον κόσμο ανεξάρτητα. Αντιθέτως, τα πέντε στοιχεία βρίσκονται πάντα σε σχέση αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης μεταξύ τους.

Για αυτόν τον λόγο, κατά την διαδικασία διάγνωσης μιας παθολογίας σύμφωνα με την κινεζική ιατρική, ο γιατρός δεν θα δώσει σημασία μόνο στο συγκεκριμένο όργανο ή μέρος του σώματος που αντιμετωπίζει πρόβλημα, αλλά και σε εκείνα με τα οποία σχετίζεται αυτό σύμφωνα με τις σχέσεις των πέντε στοιχείων, φροντίζοντας πάντα να ανακαλύψει την αρχική αιτία που προκάλεσε το πρόβλημα και όχι απλά να ανακουφίσει το σύμπτωμα.

Σχέδιο Σχέσεων μεταξύ των Πέντε Στοιχείων: Ο κύκλος της Δημιουργίας και της Καταστροφής

O κύκλος της δημιουργίας (生Sheng)

Στην κινεζική ιατρική αναφέρεται συχνά η σχέση «μητέρας - παιδιού» που εκφράζεται με την βοήθεια του κύκλου της δημιουργίας. Στην εικόνα θα παρατηρήσετε ακολουθώντας τα γαλάζια βελάκια, ότι το κάθε ένα από τα πέντε στοιχεία έχει τοποθετηθεί με τρόπο που δείχνει ότι βοηθάει στην γέννηση ή στην ανάπτυξη κάποιου άλλου. Το Ξύλο με την καύση του τρέφει την Φωτιά, η Φωτιά με τις στάχτες της γεννά την Γη, η Γη στα σπλάχνα της δημιουργεί το Μέταλλο, το Μέταλλο συνεισφέρει στη δημιουργία του Νερού, και το Νερό φυσικά τρέφει το Ξύλο κλείνοντας τον κύκλο της δημιουργίας.

Αυτές οι σχέσεις στην κινεζική φιλοσοφία θεωρούνται όπως οι οικογενειακές διότι, εφόσον η Φωτιά τρέφεται από το Ξύλο, το Ξύλο θεωρείται ως η «μητέρα» της Φωτιάς. Έτσι, στην κινεζική ιατρική, όταν το όργανο που αντιστοιχεί στην Φωτιά έχει κάποιο πρόβλημα, ο γιατρός θα φροντίσει να στηρίξει όχι μόνο αυτό το ίδιο αλλά και την «μητέρα» του που το τρέφει, δηλαδή στην συγκεκριμένη περίπτωση, το όργανο που αντιστοιχεί στο Ξύλο, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι, όταν ένα όργανο ή μέρος του σώματος είναι αδύναμο, αυτή η κατάσταση αδυναμίας θα επηρεάσει και εκείνο το όργανο που θα έπρεπε σύμφωνα με την σχέση «μητέρας-παιδιού» να στηρίζει.

Ο κύκλος της καταστροφής (克Ke)

Οι σχέσεις μεταξύ των στοιχείων όμως δεν είναι μονάχα θετικές γιαυτό και υπάρχει ο κύκλος του ελέγχου (克Ke) ή αλλιώς της καταστροφής (που στο σχέδιο αντιστοιχεί στα εσωτερικά κόκκινα βελάκια). Όταν ένα όργανο νοσήσει, ο γιατρός θα λάβει υπόψη του και το αντίθετο στοιχείο που το ελέγχει και που ίσως εκείνη τη στιγμή να δημιουργεί το συγκεκριμένο πρόβλημα.

Το Νερό σβήνει την Φωτιά, η Φωτιά λιώνει το Μέταλλο, το Μέταλλο κόβει το ξύλο, το οποίο μέσω των ριζών ελέγχει την γη, η οποία με τα αναχώματα ελέγχει το Νερό και το απορροφά. Από αυτόν τον κύκλο καταλαβαίνουμε ότι όταν ένα από τα στοιχεία είναι πολύ δυνατό, αυτή η κατάσταση θα κάνει κάποιο άλλο να υποφέρει.

Η ανισορροπία ενός στοιχείου λοιπόν, είτε γιατί είναι υπερβολικά δυνατό είτε γιατί είναι υπερβολικά αδύναμο, λόγω της εξαρτημένης σχέσης μεταξύ των πέντε στοιχείων, θα επιφέρει αλλαγές και στα υπόλοιπα. Έτσι εξηγείται στην κινεζική ιατρική η εμφάνιση συμπτωμάτων από διαφορετικά συστήματα κατά την διάρκεια μιας ασθένειας. Στα επόμενα άρθρα θα ασχοληθούμε με τα χαρακτηριστικά του κάθε στοιχείου διεξοδικά.