Του Γιώργου Ν. Τζογόπουλου
Tρεις περίπου βδομάδες μετά τη συμμετοχή του στη σύνοδο των χωρών της ομάδας BRICS στο Καζάν, ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ βρίσκεται στη Λίμα του Περού. O σκοπός της επίσκεψής του είναι διπλός: από τη μία πλευρά να συμβάλει στην περαιτέρω βελτίωση των διμερών σχέσεων Κίνας-Περού, και από την άλλη να ενισχύσει τη συνεργασία της Κίνας με τις χώρες της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού.
Ξεκινώντας με τις διμερείς σχέσεις Κίνας-Περού, αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο του γενικού ενδιαφέροντος της πρώτης για την περιοχή της Λατινικής Αμερικής. Δεν είναι τυχαίο πως τα τελευταία χρόνια, οι χώρες της Λατινικής Αμερικής έχουν αυξήσει τις εμπορικές τους συναλλαγές με την Κίνα σε τέτοιο βαθμό που αυτή αποτελεί πλέον – με εξαίρεση το Μεξικό και την Κολομβία – τον σημαντικότερο εμπορικό εταίρο τους ξεπερνώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με τα κινεζικά στατιστικά στοιχεία, ο σινοπερουβιανός εμπορικός τζίρος έφτασε πέρυσι στα $37,69 δισεκατομμύρια από $34,62 δις το 2022. Η Κίνα εξάγει κυρίως αυτοκίνητα, κινητά τηλέφωνα, και υπολογιστές, ενώ εισάγει μεταλλεύματα και αγροτικά προϊόντα.
Η υπογραφή της διμερούς συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου το 2009, η πρώτη μεταξύ της Κίνας και κάποιας χώρας από τη Λατινική Αμερική, αποτέλεσε το έναυσμα, ώστε το εμπόριο μεταξύ Κίνας και Περού να καταγράψει σταδιακά μεγάλη αύξηση παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση που τότε βρισκόταν σε εξέλιξη. Το 2009, πριν από την υπογραφή της συμφωνίας, ο εμπορικός τζίρος ήταν μόλις $7,34 δις. Οι δύο χώρες, μάλιστα, θα ανανεώσουν και θα αναβαθμίσουν τη συμφωνία του 2009. Οι αρχικές εκτιμήσεις του υπουργείου εμπορίου του Περού αναφέρουν πως ο εμπορικός τζίρος αναμένεται, έτσι, να αυξηθεί κατά 50% τα επόμενα χρόνια.
Παράλληλα, η Κίνα και το Περού συσφίγγουν τους δεσμούς τους εφαρμόζοντας τη συμφωνία Συνολικής Εταιρικής Σχέσης, την οποία υπέγραψαν το 2013. Οι κινεζικές επενδύσεις στο Περού εστιάζουν στην εξόρυξη μεταλλευμάτων και διάφορα άλλα έργα υποδομών. Πλέον, όμως, η προσοχή στρέφεται στα εγκαίνια του λιμανιού Τσανκάι, στο οποίο δραστηριοποιείται η κινεζική ναυτιλιακή εταιρεία COSCO Shipping. To έργο αξίας περίπου $1,3 δις πρόκειται να δημιουργήσει έναν κόμβο διασύνδεσης της Λατινικής Αμερικής με την Ασία. Οι ειδικοί εκτιμούν πως, εκτός από το Περού, από τις καινούριες λιμενικές εγκαταστάσεις στο Τσανκάι, το οποίο βρίσκεται 60 χιλιόμετρα βόρεια της Λίμα, θα επωφεληθούν και άλλες χώρες της περιοχής. Αυτές μέχρι σήμερα αναγκάζονταν να χρησιμοποιήσουν λιμάνια του Μεξικού ή των Ηνωμένων Πολιτειών. Για αυτό, η διάρκεια του πλου από την Κίνα στη Νότιο Αμερική ενδεχομένως μειωθεί ως δέκα μέρες σε κάποιες περιπτώσεις.
Πέρα από τις διμερείς σινοπερουβιανές σχέσεις, η επίσκεψη του προέδρου Σι στο Περού παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον λόγω της συμμετοχής του στη φετινή σύνοδο των χωρών Ασίας-Ειρηνικού (APEC). Τα κινεζικά στατιστικά στοιχεία δείχνουν πως ο εμπορικός τζίρος της Κίνας με τις χώρες APEC ήταν $3,7 τρισεκατομμύρια το 2022, και $3,5 τρις το 2023. Επίσης, τους δέκα πρώτους μήνες του 2024 καταγράφεται αύξηση 5,7% του εμπορικού τζίρου συγκριτικά με την ίδια περίοδο πέρυσι. Στόχος της κινεζικής κυβέρνησης είναι η διατήρηση και ενδυνάμωση της υπάρχουσας εμπορικής τάσης στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, αλλά και η πραγματοποίηση περισσότερων επενδύσεων τόσο στην Κίνα όσο και σε άλλες χώρες.
Προφανώς, η φετινή συγκυρία συνδέεται με το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών και την επιστροφή του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία ύστερα από τέσσερα χρόνια. Εν μέσω γενικής αβεβαιότητας η Κίνα θα εστιάσει στην εφαρμογή της δικής της οικονομικής ατζέντας. Αξίζει να θυμηθούμε πως η τελευταία φορά που ο Σι Τζινπίνγκ είχε ταξιδέψει στο Περού ήταν το 2016, πάλι για μία σύνοδο των χωρών APEC, λίγο μετά την πρώτη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ με αντίπαλο τότε τη Χίλαρι Κλίντον. Στη βασική του ομιλία το 2016 ο πρόεδρος Σι είχε αναφέρει πως η συμπερίληψη, η διασύνδεση και η συνεργασία αποτελούσαν βασικές προϋποθέσεις για την ευημερία και την ανάπτυξη στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Οκτώ χρόνια αργότερα, ο κόσμος είναι μεν διαφορετικός αλλά η κινεζική στρατηγική παραμένει παρεμφερής.
