Tou Γιώργου Ν. Τζογόπουλου
Φέτος συμπληρώνονται είκοσι χρόνια από την υπογραφή της Συνολικής Στρατηγικής Σχέσης μεταξύ Κίνας και Ιταλίας. Στο πλαίσιο αυτό, η Ιταλίδα Πρωθυπουργός, Τζόρτζια Μελόνι, επισκέφθηκε το Πεκίνο, ώστε να συζητήσει με τον Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ και τον Πρωθυπουργό Λι Τσιανγκ για το παρόν και το μέλλον των διμερών σχέσεων. Ήταν η πρώτη επίσκεψη της Πεκίνο από τότε που το κόμμα της «Αδέλφια της Ιταλίας» κέρδισε τις εκλογές το Σεπτέμβριο του 2022, και η ίδια εξελέγη πρωθυπουργός. Με τον Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ είχε, επίσης, συναντηθεί το Νοέμβριο του 2022 στο περιθώριο της συνόδου G20 στο Μπαλί της Ινδονησίας.
Σύμφωνα με την Τζόρτζια Μελόνι, «η Κίνα και η Ιταλία χρειάζεται να υποστηρίξουν και να προωθήσουν το πνεύμα του Δρόμου του Μεταξιού, να δουν και να αναπτύξουν τις διμερείς τους σχέσεις από οπτική ιστορική αλλά και υπό πρίσμα στρατηγικό και μακροπρόθεσμο, και να εργαστούν για τη σταθερότητα και την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων μακροπρόθεσμα». Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Σι Τζινπίνγκ εστίασε στο πνεύμα συνεργασίας και συμπερίληψης του Δρόμου του Μεταξιού, και στο σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν η Κίνα και η Ιταλία λόγω της γεωγραφικής τους θέσης ως η αφετηρία και ο τερματισμός της αρχαία διαδρομής.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει, λοιπόν, πως οι δύο χώρες υπέγραψαν τριετές σχέδιο δράσης, ώστε να ενισχύσουν τους δεσμούς τους μέχρι το 2027. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται συνεργασία στο πεδίο των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, της ανακυκλώσιμης ενέργειας και της τεχνητής νοημοσύνης. Παράλληλα, ο πολιτισμός και ο τουρισμός φέρουν τις δύο πλευρές πιο κοντά. Η Τζόρτζια Μελόνι, για παράδειγμα, επισκέφθηκε το μουσείο της παγκόσμιας τέχνης του Πεκίνου, όπου πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια μίας καινούριας έκθεσης για τον Μάρκο Πόλο με αφορμή τη συμπλήρωση 700 ετών από το θάνατό του. Ακόμα, συμφωνήθηκε να συνδεθεί αεροπορικά το Μιλάνο με το Τσενγκτού με πτήση της Air China. Υπενθυμίζεται πως οι Ιταλοί πολίτες εδώ και λίγους μήνες επωφελούνται από τη δυνατότητα που τους παρέχεται από την κινεζική κυβέρνηση να επισκέπτονται και να παραμένουν στην Κίνα για δύο βδομάδες χωρίς να χρειάζονται βίζα.
Στο εμπορικό πεδίο οι σινοϊταλικές σχέσεις αναπτύσσονται αρμονικά. Τα ιταλικά στατιστικά στοιχεία δείχνουν πως οι ιταλικές εξαγωγές προς την Κίνα έφτασαν πέρυσι στα €19,1 δισεκατομμύρια από €15,6 δις το 2021. Οι ιταλικές εισαγωγές από την Κίνα ήταν πέρυσι €46,8 δις από €38,5 δις το 2021. Σύμφωνα με τα ίδια στατιστικά, τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2024 (από τον Ιανουάριο ως τον Απρίλιο) παρατηρείται πτώση 38,2% στις ιταλικές εξαγωγές προς την Κίνα σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2023. Στο τέλος του 2023 η ιταλική κυβέρνηση είχε αποφασίσει να μην ανανεώσει το τετραετές μνημόνιο συνεργασίας με την Κίνα για την κοινή οικοδόμηση του Δρόμου του Μεταξιού. Ίσως, για αυτό το λόγο η Τζόρτζια Μελόνι θεώρησε την επίσκεψή της στο Πεκίνο ως ευκαιρία για μία επανέναρξη στις διμερείς σχέσεις. Άλλωστε εκτός από το εμπόριο, η κινεζική αγορά προσελκύει πολλές ιταλικές εταιρείες. Οι άμεσες ιταλικές επενδύσεις στην Κίνα ανέρχονται στα €15 δις, εκ των οποίων καταγράφονται πάνω από 1300 επενδύσεις στον μεταποιητικό κλάδο με περίπου 130 χιλιάδες υπαλλήλους και τζίρο περίπου €33 δις.
Η Ιταλία, ως η τρίτη πιο ισχυρή οικονομία της ευρωζώνης, ενδιαφέρεται να αναβαθμίσει τη συνεργασία της με την Κίνα. Εκτός από τα αμιγώς οικονομικά θέματα, ωστόσο, η ιταλική κυβέρνηση αναγνωρίζει τον σημαντικό πολιτικό ρόλο της Κίνας σε μία εποχής διαρκούς αστάθειας. Οι πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα. Δεν είναι τυχαίο πως η Τζόρτζια Μελόνι επέλεξε να πραγματοποιήσει ειδική αναφορά στη σημασία της Κίνας «ως παίχτη κλειδί» για οποιαδήποτε ειρηνευτική διαδικασία. Ταυτόχρονα, η ίδια συζήτησε με την κινεζική ηγεσία για την μεταρρύθμιση του τρόπου λειτουργίας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Oι προοπτικές για τις σινοϊταλικές σχέσεις είναι θετικές μετά την επίσκεψη της Ιταλίδας πρωθυπουργού στο Πεκίνο. Μάλιστα, η ίδια η Τζόρτζια Μελόνι επιστρέφει στη Ρώμη έχοντας αποκτήσει πλήρη εικόνα για την πορεία της κινεζικής οικονομίας, αφού η επίσκεψή της πραγματοποιήθηκε μόλις λίγες μέρες μετά την Τρίτη Ολομέλεια. Τους επόμενους μήνες, και ιδίως μετά τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, θα φανεί αν η ενίσχυση των δεσμών Κίνας-Ιταλίας μπορεί να έχει αντίκτυπο και στην πορεία των σινοευρωπαϊκών σχέσεων.
