Του Γιώργου Ν. Τζογόπουλου
Οι επιθέσεις εναντίον πλοίων και η πειρατεία δεν είναι καινούρια φαινόμενα στη ναυσιπλοΐα αλλά έχουν παρατηρηθεί σε διάφορες ιστορικές περιόδους. Τη σύγχρονη εποχή η θαλάσσια ασφάλεια επηρεάζεται συχνά από τέτοια περιστατικά σε περιοχές όπως τα Στενά της Μαλάκα, η Νότια Σινική Θάλασσα, o Kόλπος της Γουινέα, και η Ερυθρά Θάλασσα. Για παράδειγμα, όταν ξεκίνησε η πανδημία παρατηρήθηκε αύξηση των περιστατικών αυτών κατά περίπου 20% το πρώτο μισό του 2020. Για αυτό, το θέμα απασχόλησε τότε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με στόχο της ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας.
Τις τελευταίες βδομάδες η Ερυθρά Θάλασσα βρίσκεται στο επίκεντρο. Αυτό συμβαίνει λόγω των επιθέσεων των ανταρτών Χούθι εναντίον εμπορικών πλοίων. Η επίσημη θέση της Κίνας είναι πως η Ερυθρά Θάλασσα αποτελεί ένα σημαντικό διεθνή εμπορικό δρόμο για αγαθά και ενεργειακά προϊόντα και ότι χρειάζεται όλες οι αρμόδιες πλευρές να δείξουν υπεύθυνη συμπεριφορά ώστε να επανέλθει η σταθερότητα. Tη θέση αυτή επανέλαβε ο υπουργός εξωτερικών Ουάνγκ Γι κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αίγυπτο. Αν και στο πλαίσιο της αναβίωσης του αρχαίου Δρόμου του Μεταξιού, κάποιοι χερσαίοι εμπορικοί διάδρομοι μπορούν να προσφέρουν εναλλακτική λύση κυρίως με τη χρησιμοποίηση των σιδηροδρόμων, γίνεται αντιληπτό πως η δυσκολία της ασφαλούς ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στο παγκόσμιο εμπόριο.
Στις 11 Ιανουαρίου 2024, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ – καταδίκασε με την απόφαση 2722 – τις επιθέσεις των ανταρτών Χούθι και ζήτησε την απελευθέρωση των πλοίων και των πληρωμάτων που βρίσκονται υπό τον έλεγχό τους. H Kίνα, η Αλγερία, η Μοζαμβίκη και η Ρωσία απείχαν. Η Κίνα επέλεξε την αποχή επειδή θεωρεί πως το τελικό κείμενο της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι διφορούμενο και ενδεχομένως δε θα συμβάλει στην επίτευξη του στόχου της σταθερότητας αλλά ίσως οδηγήσει ακόμα και σε κλιμάκωση. Κάλεσε, όμως, τους αντάρτες Χούθι να σεβαστούν την απόφαση αυτή.
Παράλληλα, η κινεζική κυβέρνηση θεωρεί πως η αύξηση των επιθέσεων εναντίον εμπορικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό αλλά συνδέεται με τον πόλεμο ο οποίος βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη στη Λωρίδα της Γάζας μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς. Το τέλος των εχθροπραξιών στη Μέση Ανατολή αποτελεί για το Πεκίνο βασική πτυχή μίας ενδεχόμενης μελλοντικής σταθερότητας. Επίσης, το Πεκίνο εκτιμά ότι το σημερινό πρόβλημα στην Ερυθρά Θάλασσα δε μπορεί να επιλυθεί με χρησιμοποίηση ένοπλης βίας εναντίων των ανταρτών Χούθι στη χώρα της Υεμένης. Έτσι, διαφωνεί με τoυς βομβαρδισμούς οι οποίοι πραγματοποιούνται υπό αμερικανική αιγίδα. Οι σινοαμερικανικές συζητήσεις για το συγκεκριμένο θέμα εντείνονται, αλλά μέχρι στιγμής δεν υπάρχει συμφωνία για τον τρόπο επίτευξης λύσης.
Τέλος, πέρα από το ζήτημα του εμπορίου, η κινεζική κυβέρνηση ενδιαφέρεται ώστε να συνεχίσει να αποδίδει καρπούς η συμφωνία μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας, η οποία υπογράφτηκε το Μάρτιο του 2023 με δική της μεσολάβηση. Στο πλαίσιο της συμφωνίας αυτής, κερδίζει έδαφος η προσπάθεια του ΟΗΕ να συμβάλει ώστε τελειώσει ο εμφύλιος πόλεμος της Υεμένης. Όπως ανακοίνωσε ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ Χανς Γκρούντμπεργκ λίγο πριν τα Χριστούγεννα, οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές, δηλαδή η κυβέρνηση της Υεμένης που υποστηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία και οι αντάρτες Χούθι που υποστηρίζονται από το Ιράν, έχουν δεσμευθεί να κάνουν βήματα προς μία εκεχειρία. Η Κίνα παρακολουθεί τη διαδικασία προσεκτικά με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της διπλωματικής της επιρροής στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
