Η πολιτιστική συνείδηση είναι κλειδί για τον εκσυγχρονισμό

2022-11-15 11:12:16    Εύα Παπαζή

Η αρχαία λυχνία του παλατιού Τσανγκσίν, είναι ένα χάλκινο τεχνούργημα που χρονολογείται από τη δυναστεία των Δυτικών Χαν (206 π.Χ.-24 μ.Χ.) και εκτίθεται στο Μουσείο του Παλατιού στο Πεκίνο, σε φωτογραφία από τις 25 Ιανουαρίου 2022. JIANG DONG/CHINA DAILY

Η Κίνα είναι μια χώρα με πολιτισμό άνω των 5.000 ετών και με πλούσιες τοπικές κουλτούρες 56 εθνοτήτων. Έχει γνωρίσει αρχαίες δόξες και κορυφαία σημεία κατά τη μακρά πορεία της ιστορίας της — διαδίδοντας τον Κομφουκιανισμό και τις κλασικές φιλοσοφικές σχολές που εμπνεύουν σταθερά τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Σήμερα η χώρα αναλαμβάνει νέες αποστολές και αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις σε μια νέα εποχή. Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου προσεγγίζει αταλάντευτα την αναζωογόνηση της, αλλά οι άνθρωποι της, που έχουν αφιερώσει τις προσπάθειές τους σε αυτόν τον στόχο, γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν αποτελεί μόνο υλική πρόοδο.

Στην έκθεση που παρέδωσε στο 20ο Εθνικό Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, ο Σι Τζινπίνγκ, Πρόεδρος της Κίνας και γενικός γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ, τόνισε ιδιαίτερα τη σημασία μιας συντονισμένης σχέσης μεταξύ υλικής και πολιτιστικής-ηθικής προόδου σε μια κινεζική πορεία προς τον εκσυγχρονισμό. «Δεν είναι σοσιαλισμός η υλική έλλειψη, ούτε η πολιτιστική εξαθλίωση», είπε ο Σι.

Συνεχίζοντας την εδραίωση των υλικών θεμελίων για τον εκσυγχρονισμό και την βελτίωση των υλικών συνθηκών για την ευημερία των ανθρώπων, ο Σι είπε ότι θα αναπτυχθεί μια προηγμένη σοσιαλιστική κουλτούρα, θα καλλιεργηθούν ισχυρά ιδανικά και πεποιθήσεις και θα προωθηθεί η πολιτιστική κληρονομιά της Κίνας. Αυτά θα προωθήσουν την αφθονία υλικού πλούτου αλλά και την ολοκληρωμένη ανάπτυξη των ανθρώπων.

Ο Γκάο Χονγκτσούν, καθηγητής στην Εθνική Ακαδημία Διακυβέρνησης, δήλωσε στην China Daily: «Η ισορροπία μεταξύ υλικής και πολιτιστικής-ηθικής προόδου έχει επισημανθεί στην ανάπτυξη της Κίνας τα τελευταία χρόνια, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που τονίζεται σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για εκσυγχρονισμό».

«Καθώς η εθνική ισχύς της Κίνας έχει αυξηθεί αισθητά τις τελευταίες δεκαετίες σε οικονομικούς και επιστημονικούς τομείς, ειλικρινά μιλώντας, η πρόοδος του πολιτιστικού μας τομέα δεν ανταποκρίνεται στην θέση που έχει η Κίνα στον κόσμο», είπε ο Γκάο. «Αυτή η ανισορροπία θα μπορούσε να είναι ένα μειονέκτημα στην ανάπτυξή μας και πρέπει να διορθωθεί». Για παράδειγμα, όπως σημείωσε ο Γκάο, η υποστήριξη που παρείχε η πολιτιστική βιομηχανία της χώρας σε άλλους επιχειρηματικούς τομείς ήταν ανεπαρκής.

«Η κατασκευή υψηλών προδιαγραφών χρειάζεται υποστήριξη από τη βιομηχανία δημιουργικού σχεδιασμού και αυτό τελικά βασίζεται στον πολιτισμό», είπε ο ίδιος. «Η ανάπτυξη υψηλής ποιότητας πρέπει να αφορά στρατηγικά σε ολιστική κλίμακα και σε συντονισμένες εξελίξεις μεταξύ διαφόρων περιοχών και βιομηχανιών, και η πολιτιστική ανάπτυξη αποτελεί βασική πτυχή».

Η τελευταία δεκαετία δημιούργησε στέρεο έδαφος για ένα σενάριο ακμής μέσω του συντονισμού μεταξύ του πολιτισμού και των υπόλοιπων τομέων. Σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, η προστιθέμενη αξία της Κίνας στην πολιτιστική βιομηχανία το 2012 ήταν 1,81 τρισεκατομμύρια γιουάν (250 δισεκατομμύρια δολάρια). Αυξήθηκε στα 4,5 τρισεκατομμύρια γιουάν το 2020, αυξάνοντας ετησίως κατά 12,1%. Το 2020 αντιπροσώπευε το 4,43% του ΑΕΠ, έναντι 3,36% το 2012.

Η βελτίωση των υποδομών παραμένει βασική πτυχή της προώθησης της πολιτιστικής προόδου, συνεχίζει ο Γκάο. «Πρέπει να οικοδομήσουμε ένα πλήρες σύστημα πολιτιστικών υπηρεσιών για χάρη μιας συνολικής ψυχικής καλλιέργειας των ανθρώπων. Με ταλέντα υψηλής ποιότητας, μπορούμε να επιτύχουμε ισχυρότερη δημιουργικότητα και ζωτικότητα στην κοινωνία».

Μέχρι το τέλος του 2021, είχαν καταγραφεί 5.772 μουσεία στην ηπειρωτική Κίνα — ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός από τα 3.069 το 2012. Σε εθνικό επίπεδο, οι βιβλιοθήκες υποδέχθηκαν 746 εκατομμύρια αναγνώστες πέρυσι, σημειώνοντας αύξηση 71,8 τοις εκατό από το 2012. Όταν παίζεις ρόλο στην πορεία προς τον εκσυγχρονισμό, η πολιτιστική και ηθική πρόοδος έχει μεγαλύτερο νόημα, υποστηρίζουν οι ειδικοί.

«Οι χώρες δεν κρατούν την ισορροπία στην υλική και πολιτιστική πρόοδο», είπε ο Γουάνγκ Σουτσίν, καθηγητής στο Capital Normal University. «Στις περισσότερες περιπτώσεις, μια κοινωνία πρέπει να αντιμετωπίσει τον αντίκτυπο του συντριπτικού ηδονισμού και του ατομικισμού στη διαδικασία του εκσυγχρονισμού». Ο Γουάνγκ λέει ότι αυτή η τάση μπορεί να οδηγήσει σε διαχωρισμούς στην κοινωνία και ψυχολογικό κενό των ανθρώπων και ότι το πρόβλημα μπορεί να γίνει πιθανώς πιο σοβαρό μετά την ραγδαία ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών πληροφοριών και της παραγωγικότητας. «Η επιθυμία των ανθρώπων για κατανάλωση θα διευρυνόταν απεριόριστα... και η υλική απόλαυση θα γινόταν εύκολα η κύρια επιδίωξη στη ζωή», υποστηρίζει ο ίδιος.

Ωστόσο, στη διαδικασία του εκσυγχρονισμού, η Κίνα έχει επιτύχει μέσα σε δεκαετίες επιτεύγματα που είναι ισάξια με αυτά που έκαναν οι δυτικοί ομόλογοί τους κατά τη διάρκεια αιώνων, και η αποφυγή των τεράστιων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Δύση σε αυτή τη διαδικασία ήταν πάντα βασικό μέλημα του Κόμματος.  «Ο εκσυγχρονισμός μας στοχεύει στη συνολική πρόοδο της κοινωνίας», όπως λέει ο Γουάνγκ. «Το Κόμμα επαγρυπνά ενάντια στον ηθικό εκφυλισμό εν μέσω της οικονομικής ανάπτυξης από την αρχή των μεταρρυθμίσεων και του ανοίγματος (στα τέλη της δεκαετίας του 1970). Οι πολιτιστικές εξελίξεις μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία μιας πιο πολιτισμένης κοινωνίας και οι άνθρωποι να αποκτήσουν έτσι μεγαλύτερη αίσθηση ευτυχίας».

Στην επιδίωξή τους για οικονομική ανάπτυξη, οι Κινέζοι νοιάζονται επίσης περισσότερο για τις πλούσιες πολιτιστικές τους ρίζες και τείνουν να αναζητούν λύσεις από την αρχαία σοφία στις προκλήσεις που προκύπτουν από τον εκσυγχρονισμό. Το Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ πραγματοποίησε δύο ομαδικές συνεδρίες μελέτης της αρχαιολογίας, τον Σεπτέμβριο του 2020 και τον Μάιο του 2022.

Λίγο μετά το 20ο Εθνικό Συνέδριο του ΚΚΚ, ο Σι πήγε στον αρχαιολογικό χώρο Γινσού στην Ανγιάνγκ, της επαρχίας Χενάν στις 28 Οκτωβρίου, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης σε αυτήν την πόλη. Η τοποθεσία 3.300 ετών ήταν η πρωτεύουσα της δυναστείας των Σανγκ (περ. 16ος-11ος αιώνας π.Χ.) κατά τη μεταγενέστερη περίοδο της, και αποτελεί τον τόπο των μαντικών επιγραφών, του παλαιότερου γνωστού κινεζικού συστήματος γραφής, που θεωρούνται ως σύμβολα της συνεχούς γραμμής ανάπτυξης του σημερινού κινεζικού πολιτισμού.

Στη συνέχεια, ο Σι σημείωσε ότι πρέπει να καταβληθεί περισσότερη προσπάθεια στην αρχαιολογική έρευνα για να προωθηθεί το έργο της ανίχνευσης της προέλευσης του κινεζικού πολιτισμού. Κάλεσε να γίνουν προσπάθειες για τη διατήρηση του παραδοσιακού πολιτισμού μέσω της ανακάλυψης, της έρευνας και της συντήρησης των πολιτιστικών κειμηλίων και τόνισε ότι η ωραία παραδοσιακή κινεζική κουλτούρα είναι η ρίζα των νέων θεωριών του Κόμματος.

«Η ιστορία μας λέει ότι η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να δημιουργήσει ένα θεμέλιο για ακμάζοντα πολιτισμό», δήλωσε ο Γουάνγκ Γουέι, σημαντικός αρχαιολόγος και ερευνητής στο Ακαδημαϊκό Τμήμα Ιστορίας της Κινεζικής Ακαδημίας Κοινωνικών Επιστημών. Όπως σημείωσε ο Γουάνγκ Γουέι, κατά τη διάρκεια των δυναστείων Τανγκ (618-907) και Σονγκ (960-1279) η παραγωγικότητα και η οικονομία της Κίνας υπερείχε στον κόσμο και η χώρα είδε πολιτιστική άνοδο, ενώ ο κινεζικός πολιτισμός είχε επίσης ευρέως εξαπλωθεί στον υπόλοιπο κόσμο. «Ο μοναδικός αρχαίος κινεζικός πολιτισμός υπάρχει αδιάκοπα εδώ και χιλιάδες χρόνια και έτσι έχει εκθρέψει τη σύγχρονη Κίνα», είπε ο Γουάνγκ Γουέι. «Μια κοινωνία που δεν έχει επίγνωση της πολιτιστικής της ταυτότητας και ζει σε ιστορικές αφηγήσεις άλλων θα αντιμετωπίσει κρίσεις. Η ενισχυμένη πολιτιστική εμπιστοσύνη θα μας δώσει μεγαλύτερη ώθηση στο μέλλον.»

Η παραδοσιακή κινεζική κουλτούρα όπως ο Κομφουκιανισμός ενέπνευσε κάποτε τον Διαφωτισμό στην Ευρώπη του 18ου αιώνα και οι ειδικοί έχουν επίσης ζητήσει τη βελτίωση της πολιτιστικής επικοινωνίας μεταξύ της Κίνας και των ξένων χωρών για να διηγηθούν όλοι καλύτερα τις ιστορίες της Κίνας στον υπόλοιπο κόσμο.

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η πορεία της Κίνας πρέπει να αντιγραφεί κάπου αλλού. «Η διερεύνηση του μονοπατιού προς τον εκσυγχρονισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά δεν επιχειρείται για να ορίσει κάποια συγκεκριμένη μορφή που θα πρέπει να ακολουθήσουν άλλες χώρες», δήλωσε ο Γκάο, από την Κινεζική Ακαδημία Διακυβέρνησης. «Απλώς δίνουμε τη δυνατότητα στον κόσμο να δει μια εναλλακτική άποψη στους σύγχρονους πολιτισμούς. Οι στερεότυπες απόψεις που εξετάζουν την ανάπτυξη του πολιτισμού, με ορισμένους ομοιόμορφους και γραμμικούς κανόνες θα αποτύχουν», όπως είπε ο Γκάο.

+86-10-68892062
greek@cri.cn
16A Shijingshan RD, Beijing, China T.K. 100040

Our Privacy Statement & Cookie Policy

By continuing to browse our site you agree to our use of cookies, revised Privacy Policy. You can change your cookie settings through your browser.
I agree