老马识途 lǎo mǎ shí tú: το γέρικο άλογο ξέρει το δρόμο

Στην προηγούμενη παροιμία μιλήσαμε για την σοφή άποψη του γέρου Σάι όταν έχασε το άλογό του. Σήμερα έχουμε μια καινούργια παροιμία σχετικά με ένα γέρικο άλογο που προφανώς δεν είναι εκείνο του γέρου Σάι.

Η παροιμία αυτή προέρχεται από το έργο «Χαν Φέι Ζι» του Χαν Φέϊ Ζι (281 π.Χ.—233 π.Χ.) κατά την περίοδο του Τζαν Γκουό (των εμπόλεμων κρατών) (475 π.Χ.—221 π.Χ.), από το οποίο πήραμε και την πρώτη μας παροιμία. Στο «Χαν Φέι Ζι» σημειώνονται τα εξής:

Ο Γκουάν Τζονγκ (γνωστός πολιτικός και στρατηγός κατά την περίοδο Τσουν Τσίου, δηλαδή την περίοδο της ΄Ανοιξης και Φθινοπώρου, 770π.χ.- 476π.χ., μια ιστορική περίοδος ακριβώς πριν από το Τζαν Γκουό) και ο Χι Πενγκ ακολούθησαν τον βασιλιά Χουάν του βασιλείου Τσι για να κάνουν εκστρατεία αντιποίνων εναντίον της χώρας Γκουτζού. Ξεκίνησαν κατά την άνοιξη και στην επιστροφή τους κατά την διάρκεια του χειμώνα, χάθηκαν. Ο Γκουάν Τζονγκ είπε λοιπόν, «θα μας βοηθήσει το ταλέντο του γέρικου αλόγου». Τότε, άφησε ένα γέρικο άλογο να πάει όπου ήθελε. Οι στρατιώτες ακολούθησαν το γέρικο άλογο και τελικά βρήκαν το δρόμο.

Αργότερα καθώς προχωρούσαν στο βουνό και υπέφεραν από έλλειψη νερού, είπε ο Χι Πενγκ, «τον χειμώνα τα μυρμήγκια κατοικούν στην νότια πλευρά του βουνού ενώ το καλοκαίρι κατοικούν στην βόρεια πλευρά του βουνού. Όπου η μυρμηγκοφωλιά έχει ύψος μια κινεζική ίντσα (μια ίντσα εκείνης της εποχής ισούται με περίπου 2,31 εκατοστά), 8 Τσι (κινεζική μονάδα μήκους που κατά την εποχή εκείνη 1 Τσι ήταν περίπου όσο 23,1 εκατοστά) κάτω από την γη πρέπει να υπάρχει νερό.» Τότε έσκαψαν την γη στο κατάλληλο σημείο και βρήκαν νερό.

Φωτισμένοι άνθρωποι όπως ο Γκουάν Τζονγκ και σοφοί όπως ο Χι Πενγκ, όταν συναντάνε κάτι που δεν ξέρουν, δεν διστάζουν να μάθουν από το άλογο και τα μυρμήγκια. Δεν είναι ένα τεράστιο λάθος που οι σημερινοί άνθρωποι δεν ξέρουν να μάθουν από το παράδειγμα των σοφών;

Σήμερα η παροιμία αυτή χρησιμοποιείται για τις παλιές καραβάνες, τους ανθρώπους δηλαδή με εμπειρία. Για παράδειγμα, μπορούμε να πούμε ότι πρέπει να σεβόμαστε τους ηλικιωμένους διότι σαν το γέρικο άλογο ξέρουν το δρόμο.