Δράσεις για το τέλος της ενδοοικογενειακής βίας

Μέλη μιας γυναικείας ομοσπονδίας ευαισθητοποιούν τον κόσμο για τον νόμο κατά της ενδοοικογενειακής βίας στο Χεφέι, στην επαρχία Ανχούι. [Φωτογραφία Ge Yinian/For China Daily]

Υποχρεωτική παρέμβαση και συμβουλευτικές συνεδρίες από ειδικούς

Ειδικοί στο ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας, ζήτησαν υποχρεωτική παρέμβαση και συμβουλευτικές συνεδρίες για τους δράστες της ενδοοικογενειακής βίας, με αφορμή ένα βίντεο όπου ένας άνδρας χτυπά τη γυναίκα του μπροστά στα μάτια του παιδιού τους. Το βίντεο αυτό που έγινε πρόσφατα viral στο κινεζικό διαδίκτυο, άνοιξε την συζήτηση για το πώς γίνεται να αποτραπούν τέτοια περιστατικά.

Το βίντεο από την κάμερα ασφαλείας μιας κατοικίας, κατέγραψε έναν άνδρα στην Σι’αν, την πρωτεύουσα της επαρχίας Σαανσί, να χτυπά επανειλημμένα τη γυναίκα του στο κεφάλι ενώ εκείνη κρατούσε το παιδί στην αγκαλιά της.

Ο άνδρας όπως φαίνεται στο βίντεο, πέταξε τη γυναίκα του πάνω σε έναν καναπέ, κάθισε πάνω της και συνέχισε να χτυπά το κεφάλι της. Μια ηλικιωμένη γυναίκα αργότερα πήρε το παιδί από το δωμάτιο αυτό αλλά δεν έκανε τίποτα άλλο για να παρέμβει.

Το βίντεο αναρτήθηκε από έναν από τους συγγενείς του θύματος και προκάλεσε σάλο στους χρήστες του Διαδικτύου για τη συμπεριφορά του άνδρα που ονομάζεται Γουάνγκ. Στο Sina Weibo (το κινεζικό τουίτερ), τα hashtag για το περιστατικό έχουν προσελκύσει εκατοντάδες εκατομμύρια προβολές.

Η αστυνομία στο Σι’αν κράτησε τον Γουάνγκ για πέντε ημέρες. Όπως περιέγραψαν ο καυγάς για ασήμαντα οικιακά ζητήματα κλιμακώθηκε λόγω των «ακραίων λόγων και πράξεων» της συζύγου του. Οι αξιωματικοί είπαν ότι «άσκησαν κριτική και εκπαίδευσαν» την σύζυγο.

Από το περιστατικό, η γυναίκα υπέστη μελανιές στο σώμα της. Το ζευγάρι κατάλαβε τα λάθη του και συγχώρεσε ο ένας τον άλλον, είπε η αστυνομία.

Ο εργοδότης του Γουάνγκ, μια κρατική εμπορική εταιρεία στο Σι’αν, τον απομάκρυνε από τη θέση του αναπληρωτή διευθυντή του τμήματος και η εταιρεία του έδωσε επίσης μια σοβαρή προειδοποίηση - μια πειθαρχική ποινή για τα μέλη του Κόμματος.

Οι χρήστες του Διαδικτύου εξέφρασαν έντονη κριτική και καταδίκασαν τη συμπεριφορά του Γουάνγκ, με πολλούς να ρωτούν τι μπορεί να γίνει για να αποφευχθούν τέτοια περιστατικά.

Ο Λιου Σιαοτσουάν, δικηγόρος από την Beijing Qianqian Law Firm, είπε ότι ενώ οι παραβάτες ενδοοικογενειακής βίας αντιμετωπίζουν διοικητική ή νομική τιμωρία και ντροπιάζονται δημοσίως, εξακολουθούν να μην έχουν το κίνητρο να διορθώσουν τη συμπεριφορά τους. Μόνο η υποχρεωτική παρέμβαση και οι συμβουλευτικές συνεδρίες μπορούν να τους βοηθήσουν να συνειδητοποιήσουν τα λάθη τους.

Ο νόμος για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας στην Κίνα, καλεί ιδρύματα όπως τα εργατικά συνδικάτα, τις ομοσπονδίες γυναικών και τις οικιακές επιτροπές να εκπαιδεύσουν τους παραβάτες της ενδοοικογενειακής βίας σχετικά με το νόμο και να τους προσφέρουν ψυχολογική συμβουλευτική στήριξη όταν χρειάζεται. Ωστόσο, τέτοιοι οργανισμοί στερούνται της εξουσίας και της ικανότητας να επιβάλλουν μια τέτοια παρέμβαση.

Ο Λιου αναφέρει ότι μόνο οι αρχές επιβολής του νόμου, όπως η αστυνομία, τα δικαστήρια, ή ακόμη και οι φυλακές, μπορούν πραγματικά να επιβάλουν τον νόμο.

Σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου υπάρχουν προγράμματα παρέμβασης που επιβάλλονται από το δικαστήριο, συνήθως απαιτείται από τους δράστες ενδοοικογενειακής βίας να παρακολουθήσουν εβδομαδιαίες ομαδικές συνεδρίες για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Αυτές οι συνεδρίες καλύπτουν θέματα όπως η διαφορά μεταξύ θυμού και βίας, πώς οι άνθρωποι γίνονται βίαιοι και πώς να αποτρεψει κανείς σκέψεις βίας, λέει ο Λιου.

Στις ομαδικές συνεδρίες, οι δράστες μπορούν να αναγνωρίσουν καλύτερα τη λανθασμένη συμπεριφορά άλλων παραβατών και να τους βοηθήσουν να κατανοήσουν καλύτερα και τα δικά τους αδικήματα, προσθέτει ο Λιου.

Οι παραβάτες και τα ιδρύματα καλούνται επίσης να αναφέρουν την πρόοδο και, εάν δεν συμμορφωθούν με δικαστική απόφαση, αντιμετωπίζονται με περιφρόνηση και αντιμετωπίζουν περαιτέρω τιμωρία.

Ο Τζανγκ Τζιχούι, συνιδρυτής της China White Ribbon, μιας ΜΚΟ που προσφέρει συμβουλές σε κακοποιούς άντρες, είπε ότι είναι σπάνιο οι άνδρες να αναλογίζονται την καταχρηστική συμπεριφορά τους και να αλλάζουν τρόπους.

Η υπηρεσία τηλεφωνικής γραμμής που προσφέρει ο οργανισμός δέχεται περίπου 500 κλήσεις ετησίως, αλλά λιγότερο από το 20 τοις εκατό από αυτές γίνονται από άνδρες, είπε, προσθέτοντας ότι οι περισσότεροι άνδρες τηλεφωνούν μόνο μία φορά.

Καλούν την τηλεφωνική γραμμή όταν οι σύζυγοί τους τους αναγκάζουν ή τους απειλούν να υποβάλουν αίτηση διαζυγίου, αλλά συχνά οι δράστες ενδοοικογενειακής βίας δεν πιστεύουν ότι κάνουν λάθος και πιστεύουν ότι οι σύζυγοι αντιδρούν υπερβολικά, είπε ο Τζανγκ.

Αν και είναι εξαιρετικά δύσκολο να βοηθηθούν οι παραβάτες να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους, οι σύμβουλοι στην οργάνωση θα πρέπει να τους επικροτούν για την ανάληψη πρωτοβουλίας, πρόσθεσε ο ίδιος.

Το πιο σημαντικό, οι σύμβουλοι πρέπει να διαβεβαιώνουν τους κακοποιούς άνδρες ότι μπορούν να βελτιωθούν και ότι κανείς δεν γεννιέται για να είναι βίαιος, κάτι που μπορεί να αποδοθεί σε πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της οικογενειακής εκπαίδευσης και των κοινωνικών στερεοτύπων, είπε ο Τζανγκ. «Δεν είμαστε εχθροί τους (των δραστών). Μπορεί να υποτροπιάσουν και πρέπει να τους ενημερώσουμε ότι είμαστε εκεί για αυτούς. Αν και χρειάζεται χρόνος και υπομονή για να αλλάξουν την βίαιη συμπεριφορά τους, αυτό θα συμβεί εφόσον είναι πρόθυμοι να κάνουν προσπάθεια.»

Κάτοικοι στο Χουαμπέι, Ανχούι, υπογράφουν με τα ονόματά τους σε ένα πανό κατά της ενδοοικογενειακής βίας. [Φωτογραφία από τον Wang Shanchao/For China Daily]

Κοινά χαρακτηριστικά

Σύμφωνα με τον Λιου, περίπου το 90 τοις εκατό των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας στην Κίνα είναι γυναίκες και τείνουν να βιώνουν τις πιο σοβαρές μορφές βίας λόγω της αναντιστοιχίας οικονομικής και σωματικής δύναμης σε σύγκριση με τους συντρόφους τους.

Τα κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ των ανδρών που ευθύνονται για την ενδοοικογενειακή βία περιλαμβάνουν τον ναρκισσισμό, την πεποίθηση ότι οι γυναίκες είναι κατώτερες από τους άνδρες, την έλλειψη αυτοπεποίθησης, την ζήλια και την έλλειψη ασφάλειας.

Η ενδοοικογενειακή βία δεν έχει καμία σχέση με την αγάπη και οι παραβάτες συνήθως θέλουν μόνο να διατηρήσουν μια σχέση που να βασίζεται στην εξουσία και τον έλεγχο των θυμάτων, πρόσθεσε ο Λιου.

Μερικοί παραβάτες έχουν αντιπαραθέσεις μέσα και έξω από την οικογένεια και μπορεί να χρησιμοποιήσουν βία για να λύσουν κάθε είδους σύγκρουση. Επιπλέον, τείνουν να χρησιμοποιούν βία σε οποιαδήποτε μέλη της οικογένειας που τους παρακούουν, συμπεριλαμβανομένων των συζύγων, των παιδιών ή ακόμη και των γονέων.

Στην περίπτωση του Γουάνγκ, του άνδρα από το Σι’αν, για τον οποίο υπήρξαν αναφορές ότι είναι συνεσταλμένος και υπάκουος στη δουλειά του, χτύπησε τη γυναίκα του καθώς ήταν θυμωμένος για άλλα θέματα, κάτι που όπως είπε ο Λιου, δείχνει έλλειψη αυτοεκτίμησης.

Η νομοθεσία

Τα τελευταία χρόνια, η Κίνα έχει εντείνει τις προσπάθειες για την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών με διάφορους τρόπους, μεταξύ άλλων μέσω της νομοθεσίας και με την έκδοση δικαστικών κατευθυντήριων γραμμών.

Τον Μάρτιο του 2016, ο νόμος κατά της ενδοοικογενειακής βίας τέθηκε σε ισχύ, παρέχοντας μια σειρά νέων απαιτήσεων για τις κυβερνητικές υπηρεσίες και τους θεσμούς ώστε να βοηθήσουν τα θύματα ενδοοικογενειακής κακοποίησης και να σταματήσουν τους δράστες.

Για παράδειγμα, ο νόμος απαιτεί από τις κυβερνήσεις σε επίπεδο νομών και πόλεων να δημιουργήσουν καταφύγια ή τοπικούς σταθμούς παροχής βοήθειας για να προσφέρουν επείγουσα βοήθεια και υπηρεσίες στα θύματα βίας. Ορίζει επίσης ότι το προσωπικό σε σχολεία, νηπιαγωγεία, κέντρα ιατρικής περίθαλψης, κοινοτικές επιτροπές, ιδρύματα κοινωνικής υπηρεσίας και φορείς πρόνοιας θα πρέπει να βοηθούν τα θύματα που διστάζουν να μιλήσουν για ενδοοικογενειακή βία και να αναφέρουν τέτοια περιστατικά εάν υποψιαστούν ή διαπιστώσουν ότι κάποιοι έχουν υποστεί σωματική βλάβη.

Ο Λιου Χαϊσίνγκ ανώτερος νομοθέτης, είπε ότι, «Ορισμένες κυβερνητικές υπηρεσίες και σχετικοί θεσμοί εξακολουθούσαν να έχουν κακή απόδοση στην καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας, γεγονός που μας έκανε να αναλάβουμε ισχυρότερα δικαστικά μέτρα για να λύσουμε το πρόβλημα».

Τον Δεκέμβριο, ένα σχέδιο τροποποίησης του Νόμου για την Προστασία των Δικαιωμάτων των Γυναικών, υποβλήθηκε στη Μόνιμη Επιτροπή του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου, του ανώτατου νομοθετικού σώματος της χώρας, για πρώτη εξέταση.

Το προσχέδιο σηματοδότησε την πρώτη σημαντική αναθεώρηση του νόμου τις τελευταίες τρεις δεκαετίες και επίσης είναι ένα νέο βήμα στην περαιτέρω διασφάλιση των δικαιωμάτων των γυναικών. Έχει λάβει ευρεία προσοχή από τότε που παρουσιάστηκε, προσελκύοντας περισσότερες από 423.000 δημόσιες προτάσεις από τις 24 Δεκεμβρίου έως τις 22 Ιανουαρίου.

Οι νομοθέτες συζήτησαν έντονα το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας στο προσχέδιο. Ο Λιου, μέλος της Μόνιμης Επιτροπής του NPC, πρότεινε στους εισαγγελείς να ξεκινήσουν αγωγές δημοσίου συμφέροντος εναντίον κυβερνητικών υπηρεσιών που δεν έχουν καλή απόδοση στην αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, προσθέτοντας ότι τέτοιες αγωγές θα χρησιμεύσουν ως προειδοποίηση για τους εργαζόμενους εκεί και θα τους παροτρύνουν να επωμιστούν τις ευθύνες τους για την πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας.

Ο Λι Γιουεφένγκ, άλλο μέλος της επιτροπής, είπε ότι η ενδοοικογενειακή βία, η οποία συχνά προκαλεί την οργή του κοινού, θα πρέπει να επιλυθεί μέσω ισχυρότερης δικαστικής εποπτείας.

«Η ενδοοικογενειακή κακοποίηση δεν είναι οικογενειακή υπόθεση. Αντιθέτως, είναι ένα κοινωνικό πρόβλημα και εγκληματική ενέργεια που απαιτεί από διάφορα κοινωνικά στρώματα, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων αρχών, να αποδώσουν μεγαλύτερη σημασία και από κοινού να την καταπολεμήσουν άμεσα», είπε ο ίδιος.

Ο Λι υποστηρίζει επίσης την προσαγωγή κυβερνητικών υπηρεσιών που έχουν κακή απόδοση στο δικαστήριο και είπε ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να διευκρινιστεί στην επόμενη έκδοση του προσχέδιου.

Τα βήματα των δικαστηρίων

Τα κινεζικά δικαστήρια ενίσχυσαν επίσης την προστασία για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας εκδίδοντας εντολές προστασίας προσωπικής ασφάλειας, παρόμοιες με τις περιοριστικές εντολές στη Δύση.

Τον Σεπτέμβριο, το Ανώτατο Λαϊκό Δικαστήριο Κίνας, δήλωσε ότι 9.227 τέτοιες εντολές προστασίας είχαν εκδοθεί σε εθνικό επίπεδο.

Νωρίτερα, ο Λιου Μιν, αναπληρωτής προϊστάμενος δικαστής του Πολιτικού Τμήματος του ανώτατου δικαστηρίου, είπε ότι για να μειωθεί η πιθανότητα περαιτέρω βλάβης στα θύματα, πολλά δικαστήρια είχαν εξορθολογίσει τη διαδικασία αποδοχής αιτήσεων για εντολές προστασίας.

Ακόμα κι έτσι, ορισμένα θύματα εξακολουθούν να παραπονιούνται ότι ήταν πολύ δύσκολο να υποβάλουν αίτηση για τις εντολές, καθώς πολλά δικαστήρια διενεργούν αυστηρούς ελέγχους αποδεικτικών στοιχείων σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας.

Ο Λιου λέει ότι, «Έχουμε συνειδητοποιήσει τη δυσκολία. Ορισμένα δικαστήρια είναι προσεκτικά στην έκδοση εντολών χωρίς επαρκή στοιχεία επειδή φοβούνται ότι οι δράστες μπορεί να κινήσουν αγωγές για βλάβη στη φήμη τους.»

Ζήτησε από όλα τα δικαστήρια να μειώσουν τον πήχη για το επίπεδο των αποδεικτικών στοιχείων από τα θύματα εάν διαπιστώσουν ότι είναι πιθανό να βιώνουν ενδοοικογενειακή κακοποίηση και πρότεινε επίσης στους δικαστές να βοηθήσουν τα θύματα να συλλέξουν τα ίδια τα αποδεικτικά στοιχεία, σύμφωνα με το νόμο.