Ελληνίδα μελετήτρια: Η αξιολόγηση της κινεζικής κυβερνητικής έκθεσης (2022)

Το έτος 2022, η χρονιά της τίγρης, ξεκίνησε για την Κίνα με το σημαντικότερο παγκόσμιο αθλητικό γεγονός για το 2022, τους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, οι οποίοι εντυπωσίασαν την διεθνή αθλητική κοινότητα για την άρτια οργάνωσή τους και την υψηλή αισθητική τους. Μόλις λίγες μέρες μετά την ολοκλήρωση των αγώνων, στις 4 και 5 Μαρτίου, ένα σημαντικό πολιτικό γεγονός για την Κίνα, οι Two Sessions, πραγματοποιηθήκαν ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη γεγονότα με παγκόσμιο αντίκτυπο. Από τη μία η συνεχιζόμενη υγειονομική και οικονομική κρίση λόγω πανδημίας, κι από την άλλη η «πρωτοφανής αντιπαράθεση» Δύσης-Ρωσίας, ως αποτέλεσμα της δυτικής εμμονής για επέκταση του ΝΑΤΟ στα ρωσικά σύνορα, που προκάλεσε τη ρωσική ειδική στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις κυρώσεις της Δύσης στη Ρωσία. Σε αυτό το ασταθές διεθνές περιβάλλον, η πολιτική συνάντηση των δύο ανώτατων πολιτικών οργάνων της Κίνας και οι αποφάσεις αυτών τη δεδομένη χρονική στιγμή έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα για τη διεθνή κοινότητα καθώς η Κίνα αποτελεί βασικό πυλώνα της παγκόσμιας οικονομίας και του διεθνούς συστήματος.

Η Κυβερνητική Έκθεση (Government Work Report) που παραδόθηκε από τον πρωθυπουργό Li Keqiang στην τέταρτη σύνοδο του 13ου Εθνικού Λαϊκού Συνεδρίου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στις 5 Μαρτίου κι εγκρίθηκε στις 11 Μαρτίου δείχνει με σαφή τρόπο ότι η Κίνα ενώ διατηρεί την προσήλωση στους εθνικούς στόχους της για την επίτευξη του 2ου εκατονταετούς στόχου, ταυτόχρονα δείχνει για άλλη μια φορά μοναδικά πολιτικά αντανακλαστικά και προσαρμοστικότητα στην αντιμετώπιση μεγάλης κλίμακας κρίσεων και προσαρμόσει τις προτεραιότητες της στη διεθνή συγκυρία χωρίς όμως να παραιτείται από τους στόχους που έχει θέσει για το περιβάλλον με χρονικό ορίζοντα το 2030 και 2060.

Για το επόμενο διάστημα, ο κυρίαρχος στόχος της κινεζικής ηγεσίας είναι η σταθερότητα σε όλους τους τομείς με ιδιαίτερη έμφαση στην οικονομία και στην κοινωνία ενώ μεγάλη έμφαση θα δοθεί στην ασφάλεια λόγω της αύξησης ισχύος της Κίνας αλλά και της διεθνούς αστάθειας. Η σταθερότητα ήταν η λέξη-κλειδί στη φετινή Κυβερνητικής Έκθεση, η οποία αναφέρθηκε 76 φορές. Για να επιτευχθεί όμως η σταθερότητα σε μια χώρα με το μέγεθος και τον πληθυσμό της Κίνας είναι απαραίτητο να εφαρμοστούν πολυδιάστατες πολιτικές με στόχο την ενίσχυση της οικονομίας και παράλληλα να ληφθούν άμεσα μέτρα υποστήριξης της κοινωνίας. Στην υλοποίηση αυτών των πολιτικών καθοριστικό ρόλο θα διαδραματίσουν οι τοπικές κυβερνήσεις, οι οποίες θα αναλάβουν ακόμη σημαντικότερο ρόλο, κι επομένως η προσαρμοστικότητα, η ταχύτητα και η αποτελεσματικότητα με την οποία θα γίνουν αυτές οι παρεμβάσεις θα παίξουν καθοριστικό ρόλο ως προς τον τελικό στόχο.

Όσον αφορά την οικονομία, η κινεζική ηγεσία για το έτος 2022 έχει θέσει ως στόχο του ρυθμού ανάπτυξης το 5.5%, το οποίο συμφωνεί με τις προβλέψεις των σημαντικότερων διεθνών οίκων αξιολόγησης. Ο ρυθμός ανάπτυξης του 5.5% αν και είναι χαμηλότερος από το προηγούμενο έτος καθώς άγγιξε το 8.1%, εν τούτοις είναι ιδιαίτερα υψηλός σε σχέση με τις προβλέψεις για τις άλλες μεγάλες οικονομίες ενώ ο πλανήτης βιώνει μια οικονομική κρίση με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως υψηλό πληθωρισμό, ανεξέλεγκτη άνοδο του κόστους ενέργειας, ταχύτατη αύξηση στις τιμές των τροφίμων, απορρύθμιση των εφοδιαστικών αλυσίδων κ.α.. Επιπλέον, το ΑΕΠ της Κίνας έφτασε τα 18,11 τρις δολάρια το 2021 και μια επέκταση 5,5% σε αυτή τη βάση φέτος ισοδυναμεί με ανάπτυξη 7,4% πριν από πέντε χρόνια ή 10,5% πριν από 10 χρόνια. Η ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας κατά 5.5% για το 2022 υποδηλώνει μια οικονομική αύξηση σχεδόν 9 τρις γιουέν, που ισοδυναμεί με το μέγεθος της 11ης και 12ης οικονομίας στον κόσμο. Με δεδομένες τις διεθνείς συνθήκες η επίτευξη του στόχου ανάπτυξης 5,5% δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση και απαιτεί συντονισμένες και επίπονες προσπάθειες και σημαντικές πολιτικές παρεμβάσεις.

Παρά το γεγονός ότι ο στόχος του 5.5% είναι ο χαμηλότερος στόχος ανάπτυξης που έχει τεθεί εδώ και δεκαετίες, εν τούτοις είναι σημαντικά υψηλότερος σε σχέση με τις άλλες μεγάλες οικονομίες, όπως ΗΠΑ και ΕΕ, και θα βοηθήσει στη σταθεροποίηση των προσδοκιών για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη του 2022 καθώς η συμβολή της Κίνας στην παγκόσμια οικονομία θα παραμένει εντός του συνηθισμένου εύρους που υπολογίζεται περίπου στο 30% της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης για τα προηγούμενα χρόνια. Ακόμη και πριν την κρίση στην Ουκρανία, η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ, υποβάθμιζαν τις προοπτικές παγκόσμιας ανάπτυξης στο 4,1% και 4,4%, αντίστοιχα, για το 2022. Την ίδια στιγμή, η Goldman Sachs υποβάθμισε τις προοπτικές ανάπτυξης για τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση κάνοντας ακόμη πιο δυσοίωνες προβλέψεις για την ΕΕ, προβλέποντας την αύξηση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης για το 2022 στο 2,5% από 3,9% που ήταν αρχικά. Από την άλλη, η BofA (Bank of America) μείωσε τις προβλέψεις της για το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) των ΗΠΑ για το 2022 από 3,6% σε 3,3% την περασμένη εβδομάδα και τώρα βλέπουν την αύξηση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης να πέφτει σε μόλις 2,8% φέτος, σε σύγκριση σε 3,5% σε προηγούμενες εκτιμήσεις.

Η Κυβερνητική έκθεση έθεσε επίσης μια σειρά στόχων οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης για το 2022, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας περισσότερων από 11 εκατομμυρίων νέων θέσεων εργασίας καθώς και τη διατήρηση της αύξησης του ΔΤΚ περίπου στο 3%, ποσοστό το οποίο είναι εξαιρετικά χαμηλό, ιδιαίτερα αν συγκριθεί με τα επίπεδα ΔΤΚ παγκοσμίως. Η επίτευξη του στόχου 3% για το ΔΤΚ θα συμβάλλει καθοριστικά στη σταθερότητα της κινεζικής κοινωνίας.

Ο πληθωρισμός έχει γίνει επίκεντρο των πολιτικών συζητήσεων στις ΗΠΑ αλλά και σε πολλές άλλες προηγμένες οικονομίες. Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ ανέβηκε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών τον Ιανουάριο, με τις τιμές να αυξάνονται κατά 7,5% σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Η άνοδος του δείκτη τιμών καταναλωτή (CPI) ήταν η μεγαλύτερη από τον Φεβρουάριο του 1982. Από την άλλη, όπως αναφέρει η στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Eurostat, οι 19 χώρες που χρησιμοποιούν το νόμισμα του ευρώ σημείωσαν αύξηση των τιμών καταναλωτή κατά 5,1% τον Ιανουάριο. Το ποσοστό αυτό ήταν το υψηλότερο από την έναρξη της τήρησης αρχείων το 1997. Από την άλλη, σε 15 από τις 34 χώρες που ταξινομήθηκαν ως AE (Advanced Economies) από την Παγκόσμια Οικονομική Προοπτική του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ο πληθωρισμός 12 μηνών έως τον Δεκέμβριο του 2021 ήταν πάνω από 5%. Ένα τέτοιο φαινόμενο έκρηξης πληθωρισμού, η οποία δεν περιορίζεται στις πλούσιες χώρες, δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια. Οι αναδυόμενες αγορές και οι αναπτυσσόμενες οικονομίες (EMDE) έχουν επίσης πληγεί από παρόμοιο κύμα πληθωρισμού, με 78 από τις 109 EMDE να αντιμετωπίζουν επίσης ετήσιους ρυθμούς πληθωρισμού άνω του 5%. Αυτό το μερίδιο των EMDEs (71%) είναι περίπου διπλάσιο από ό,τι στο τέλος του 2020.

Είναι λοιπόν εμφανές ότι η απόφαση της κινεζικής ηγεσίας για αύξηση της απασχόλησης με ταυτόχρονη σταθεροποίηση του πληθωρισμού σε σχετικά χαμηλά επίπεδα θα συμβάλλει καθοριστικά στην αποφυγή επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης καθώς και την αποφυγή φαινομένων στασιμο-πληθωρισμού που κινδυνεύουν άλλες οικονομίες. Από την κυβερνητική έκθεση προκύπτει ότι ένας άλλος παράγοντας στον οποίο δίνεται ιδιαίτερη σημασία είναι ο λόγος ελλείμματος προς ΑΕΠ της Κίνας, ο οποίος ορίστηκε περίπου στο 2,8 τοις εκατό για το 2022, από 3,2 τοις εκατό πέρυσι.

Εξαιρετικά όμως σημαντικές είναι οι αποφάσεις και τα μέτρα που θα ληφθούν και αφορούν την κοινωνία. Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, η κινεζική ηγεσία θα δώσει κίνητρα και θα βελτιώσει με τα υποστηρικτικά μέτρα για την πολιτική των τριών παιδιών αναπτύσσοντας υπηρεσίες παιδικής μέριμνας με στόχο την ελάφρυνση των οικογενειών από την ανατροφή των παιδιών τους. Επιπλέον, μετά την επίτευξη του στόχου για την εξάλειψη της απόλυτης φτώχειας, θα ληφθούν πρωτοβουλίες για τη βελτίωση των υποδομών, όπως οι παροχές νερού, ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, δρόμοι και υπηρεσίες ταχυδρομείου και επικοινωνιών. Επίσης, εξαιρετικά σημαντική πρωτοβουλία είναι η απόφαση για κρατικές επιδοτήσεις για τη βασική ιατρική ασφάλιση για τους κατοίκους της υπαίθρου και των μη-εργαζόμενων πολιτών των πόλεων.

Όσον αφορά την ασφάλεια, ένα ιδιαιτέρως κρίσιμο τομέα που αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία λόγω των διεθνών εξελίξεων, όπως ανακοινώθηκε θα αυξηθεί ο ετήσιος προϋπολογισμός κατά 7.1% δηλαδή θα ανέρχεται σε 230 δις δολάρια από 209 δις που ήταν το 2021 και ο οποίος είναι τρεις φορές περισσότερος από τον ετήσιο αμυντικό προϋπολογισμό της Ινδίας χωρίς να συνυπολογίζονται οι δαπάνες μεγάλου μέρους του ταχέως εκσυγχρονισμού του ναυτικού της, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής νέων αεροπλανοφόρων, αεροπορίας και πυραυλικών συστημάτων κ.α. Πέρυσι, οι αμυντικές δαπάνες της Κίνας ξεπέρασαν για πρώτη φορά τα 200 δις δολάρια. Το 2021, ο αμυντικός προϋπολογισμός αυξήθηκε κατά 6,8 τοις εκατό στα 209 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η Κυβερνητική έκθεση της Κίνας για το έτος 2022 και η υλοποίηση αυτής έχει εξαιρετική σημασία όχι μόνο για την Κίνα αλλά για όλους καθώς μια σταθερά αναπτυσσόμενη κινεζική οικονομία συμβάλλει στη σταθερότητα της παγκόσμιας βιομηχανίας και της εφοδιαστικής αλυσίδας, δημιουργεί περισσότερες ευκαιρίες για παγκόσμιο εμπόριο και τις επενδύσεις και συμβάλλει καθοριστικά στην παγκόσμια προσπάθεια για την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας και τη σταθερότητα του διεθνούς συστήματος.