Το κονγκχόου, ένα πολύχορδο που ήρθε από το παρελθόν για να μείνει

Η Γιουάν Σι είναι μία πολλά υποσχόμενη ερμηνεύτρια κονγκχόου που εκπαιδεύτηκε από την Λιανγκ Που στην κομητεία Τσιεμό, στην αυτόνομη περιοχή Σιντζιάνγκ Ουιγκούρ. [Η φωτογραφία παρέχεται στην China Daily]

Η Λιανγκ Που, ήταν έφηβη όταν άκουσε για πρώτη φορά για το κονγκχόου, ένα αρχαίο πολύχορδο που ανήκει στην οικογένεια της άρπας. Διάβαζε το «Kongque Dongnanfei» (Το παγώνι που πετά νοτιοανατολικά) - ένα μεγάλο ποίημα που αφηγείται την τραγική ιστορία ενός νεαρού ζευγαριού - όταν μια συγκεκριμένη γραμμή για το απίστευτο ταλέντο ενός κοριτσιού τράβηξε την προσοχή της.

«Στα 13 της άρχισε να υφαίνει. Στα 14 της ήξερε να ράβει. Στα 15 της έμαθε να παίζει κονγκχόου", έγραφε το ποίημα. Η Λιάνγκ ήξερε από μουσικά όργανα μια και από παιδί μάθαινε να παίζει πιάνο και ακορντεόν. Ωστόσο, δεν είχε ακούσει ποτέ πριν για το κονγκχόου.

Έτρεξε στη βιβλιοθήκη για να μάθει περισσότερα, και ρώτησε και τους καθηγητές της μουσικής, αλλά οι απαντήσεις μετά βίας ικανοποίησαν την περιέργειά της. Το κονγκχόου πιστεύεται ότι εισήχθη για πρώτη φορά στην Κίνα μέσω του Δρόμου του Μεταξιού, ενός δικτύου ευρασιατικών εμπορικών δρόμων, κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Χαν (206 π.Χ.-220 μ.Χ.).

Το όργανο είχε τρεις βασικούς τύπους - το κάθετο κονγκχόου, το οριζόντιο και αυτό με το κεφάλι φοίνικα. Το ηχητικό κουτί μοιάζει με αυτό μιας ‘πίπα’ (ένα παραδοσιακό κινέζικο όργανο που μοιάζει με λαούτο). Σε κάθε πλευρά του ηχητικού κουτιού υπάρχει μια σειρά από γέφυρες πάνω από τις οποίες τεντώνονται περίπου 36 έως 44 χορδές.

Η Λιανγκ Που βοηθά τους νέους να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους στο κονγκχόου. [Η φωτογραφία παρέχεται στην China Daily]

Το κονγκχόου ήταν δημοφιλές ορχηστρικό και σόλο όργανο μέχρι τον 14ο αιώνα αλλά μετά έπαψε να χρησιμοποιείται. Μόλις τη δεκαετία του 1980 οι Κινέζοι μουσικολόγοι και μουσικοί άρχισαν να αναβιώνουν το αρχαίο όργανο παράγοντας σύγχρονα μοντέλα.

Το 1996, δύο λείψανα κάθετου κονγκχόου ανασκάφηκαν στην κομητεία Τσιεμό, στην αυτόνομη περιοχή Σιντζιάνγκ Ουιγκούρ και αποδείχθηκε ότι ήταν πάνω από 2.700 ετών. Εκείνη τη χρονιά, η Λιανγκ, που τότε ήταν 21 ετών, έγινε δασκάλα μουσικής σε ένα γυμνάσιο στο Τσιεμό, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε. «Είδα φωτογραφίες της ανασκαφής και ενθουσιάστηκα πολύ. Ονειρευόμουν να δω μια μέρα να παίζεται ένα κονγκχόου» όπως θυμάται τώρα η 47χρονη Λιανγκ.

Τελικά, το 2015, η επιθυμία της εκπληρώθηκε όταν μία ερμηνεύτρια του κονγκχόου με έδρα το Πεκίνο, η Λου Λου, πήγε για παράσταση στην κομητεία Τσιεμό και η Λιανγκ ερωτεύτηκε αμέσως αυτό το αρχαίο ήχο. Μεταξύ 2016 και 2017, η Λιανγκ ταξίδευε συχνά στο Πεκίνο για να μάθει να παίζει κονγκχόου με την Λου.

Παρά το κοπιαστικό ταξίδι από την πόλη της, ένιωθε χαρούμενη και ικανοποιημένη. Με την υποστήριξη της διοίκησης του Τσιεμό, η Λιανγκ άρχισε σύντομα να προσφέρει δωρεάν μαθήματα κονγκχόου στα παιδιά της περιοχής κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών και χειμερινών διακοπών.

Το 2019, η Λιανγκ ανέλαβε και την καθοδήγηση δασκάλων μουσικής του Τσιεμό. Έκτοτε, κάθε χρόνο διεξάγεται διαγωνισμός κονγκχόου στη κομητεία για την προώθηση του αρχαίου μουσικού οργάνου.

Η Λου Λου, μια δασκάλα από το Πεκίνο, επισκέπτεται την κομητεία για να εκπαιδεύσει τα παιδιά. [Η φωτογραφία παρέχεται στην China Daily]

Η Λου, αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Κονγκχόου υπό την Ένωση Κινέζων Μουσικών και καθηγήτρια στο Κινεζικό Ωδείο Μουσικής, λέει ότι εντυπωσιάστηκε από την αφοσίωση της Λιανγκ στην εκμάθηση και την προώθηση του οργάνου. «Αν σήμερα το κονγκχόου έχει γίνει εξαιρετικά δημοφιλές στην κομητεία Τσιεμό, είναι λόγω της Λιανγκ».

Η ίδια η Λου μυήθηκε στο όργανο σε ηλικία 15 ετών, όταν πήγαινε σε ένα γυμνάσιο συνδεδεμένο με το Κινεζικό Ωδείο Μουσικής. «Αν μπορούσαμε να συγκρίνουμε το κονγκχόου με μια γυναίκα, θα ήταν κάποια πολύ εκλεπτυσμένη, ήσυχη και ευγενική», λέει η Λου. Η μουσικός θυμάται πόσο πολύ ήθελε να βρεθεί στο Τσιεμό μετά την αρχαιολογική ανακάλυψη του 1996.

Έτσι, μετά την αποφοίτησή της από το Κινεζικό Ωδείο Μουσικής το 2014, η Λου επισκέφτηκε την περιοχή. «Δεν είχα πάει ποτέ στο Σιντζιάνγκ και δεν ήξερα κανέναν εκεί. Το ταξίδι ήταν τρομερό. Θυμάμαι έντονα τη διαδρομή μέσα από την έρημο Τακλαμακάν. Η πρώτη μου στάση μετά την άφιξή μου στο Τσιεμό ήταν το μουσείο, όπου βρίσκονται τα αρχαία κονγκχόου». Από την επίσκεψή της και μετά, η Λου συνεργάζεται με τις τοπικές αρχές για την εκπαίδευση δασκάλων μουσικής και παιδιών. «Λαμβάνω θερμά σχόλια από εκείνους που μαθαίνουν πώς να παίζουν το όργανο. Τα τελευταία χρόνια, το κονγκχόου είναι και πάλι περιζήτητο, χάρη στην κυβερνητική υποστήριξη και την έκθεση στα μέσα ενημέρωσης» λέει η Λου.

Το κονγκχόου ήταν μεταξύ των 10 πιο διάσημων αρχαίων κινεζικών μουσικών οργάνων που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια μιας παράστασης, με τίτλο Qi Tian Yue, από την Εθνική Παραδοσιακή Ορχήστρα της Κίνας, τον Φεβρουάριο. Το γκαλά διοργανώθηκε από την Κεντρική Τηλεόραση της Κίνας για να σηματοδοτήσει το Φεστιβάλ Φαναριών και η παράσταση κέρδισε το χειροκρότημα του κοινού και ιδιαίτερα της νεολαίας.