Το τσάι και το πινγκτάν στο Σουτζόου

Ως παιδί όταν μεγάλωνε στο Σουτζόου, της επαρχίας Τζιανγκσού της Ανατολικής Κίνας, η Γου Τζινγκ λάτρευε να πηγαίνει σε τεϊοποτεία με τους γονείς και τους παππούδες της για να παρακολουθούν μαζί παραστάσεις πινγκτάν.

Αρχικά «τα νόστιμα γλυκά με τράβηξαν εκεί», θυμάται η Γου, προσθέτοντας ότι τα τεϊοποτεία στην Κίνα συνήθως προσφέρουν στο κοινό μια ποικιλία από φαγητά, όπως κέικ, γλυκά και ηλιόσπορους. «Είναι μια ευτυχισμένη στιγμή για ένα παιδί».

Η τέχνη του πινγκτάν προέρχεται από το Σουτζόου όπου φαίνεται να εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια της δυναστείας Σονγκ (960-1279). Συνήθως περιλαμβάνει μόνο δύο ερμηνευτές, έναν άνδρα και μία γυναίκα, που παίζουν παραδοσιακά μουσικά όργανα, το σανσιάν (ένα τρίχορδο) και το πιπά (ένα τετράχορδο που μοιάζει με λαούτο), ενώ τραγουδούν μπαλάντες και διηγούνται ιστορίες αρχαίων ηρώων, τραγικών εραστών και πολλά κλασικά κινέζικα λαϊκά παραμύθια στη διάλεκτο του Σουτζόου είτε σε τεϊοποτεία είτε σε μικρά θέατρα.

Σε αντίθεση με την Όπερα του Πεκίνου, μια άλλη σημαντική μορφή τέχνης με ιστορία 200 χρόνων που χαρακτηρίζεται από τραγούδια και πολεμικές τέχνες, οι ερμηνευτές του πινγκτάν τραγουδούν συνήθως με πιο απαλές και πιο αφηγηματικές φωνές. Η μορφή αυτή τέχνης έχει σταθερούς θαυμαστές στις νότιες περιοχές του ποταμού Γιανγκτζέ, όπως η Σαγκάη, το Σουτζόου , το Χανγκτζόου και το Ναντζίνγκ.

"Είναι τρόπος ζωής για τους ανθρώπους στη γενέτειρά μου να παρακολουθούν παραστάσεις πινγκτάν. Υπάρχουν εκατοντάδες χώροι στην πόλη όπου διοργανώνονται καθημερινά παραστάσεις πινγκτάν. Οι κάτοικοι απολαμβάνουν το πινγκτάν πίνοντας τσάι και τρώγοντας σπόρους και γλυκά", λέει η Γου, η οποία σπούδασε σε μια σχολή πινγκτάν στο Σουτζόου. «Όταν έρθετε στο Σουτζόου ως τουρίστες, πρέπει να παρακολουθήσετε τις παραστάσεις πινγκτάν για να ολοκληρώσετε το ταξίδι σας.»

Τώρα, ως αντιπρόεδρος του Suzhou Pingtan Theatre, που ιδρύθηκε το 1951 και είναι μια ομάδα τέχνη που έχει καθιερωθεί στη χώρα, η Γου ασκεί το πινγκτάν εδώ και δεκαετίες και έχει κερδίσει πολλούς εθνικούς τίτλους όπως τα βραβεία China Quyi Peony, το κορυφαίο βραβείο της χώρας για τα quyi που ένας γενικός όρος για μορφές λαϊκής τέχνης, όπως η μπαλάντα, η αφήγηση, η στιχομυθία και η αφήγηση με συνοδεία με κροτών.

Κλασικά τραγούδια πινγκτάν, είναι το Γιουέ Γιουν που αφηγείται την ιστορία του μεγαλύτερου γιου του Γιουέ Φέι, ενός στρατιωτικού διοικητή της δυναστείας των νότιων Σονγκ (1127-1279), και τα τραγούδια για τον Τσούι Γινγκγίνγκ, τον πρωταγωνιστή του Ρομάντζου της δυτικής κάμαρας, ένα πολύ γνωστό κινέζικο δράμα που γράφτηκε από τον θεατρικό συγγραφέα Γουάνγκ Σίφου κατά τη διάρκεια της δυναστείας Γιουάν (1271-1368).

Εκτός όμως από τα παλιά κλασικά, υπάρχουν αι νέα έργα πινγκτάν που περιλαμβάνουν μοντέρνες εκδόσεις παλιών ιστοριών, αναπροσαρμογές βασισμένες σε κοινωνικά γεγονότα ή θέματα, καθώς και εντελώς νέες ιστορίες.

Μία είναι το Ηρωικός Πιλότος, που έγραψε η Γου και έκανε πρεμιέρα πέρυσι, το οποίο βασίζεται σε πραγματικό περιστατικό. Σε μια πτήση της Sichuan Airlines στις 14 Μαΐου 2018, το παρμπρίζ του πιλοτηρίου έσπασε ξαφνικά 9.000 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας στην πτήση από την Λάσα προς το Τσονγκτσίνγκ. Δείχνοντας αντοχή στο υπερβολικό κρύο, στην έλλειψη οξυγόνου, στους ισχυρούς ανέμους και στο θόρυβο που σπάει τα αυτιά, ο πιλότος Λιου Τσουαντζιέν οδήγησε το αεροπλάνο χειροκίνητα, καταφέρνοντας να φέρει στο έδαφος 119 επιβάτες και εννέα μέλη του πληρώματος με ασφάλεια. Η ιστορία προσαρμόστηκε στην κινεζική ταινία του 2019, The Captain, η οποία εισέπραξε πάνω από 2,8 δισεκατομμύρια γιουάν.

"Συνήθως οι ερμηνευτές πινγκτάν γράφουν πρωτότυπες ιστορίες αφού έχουν αποκτήσει πολυετή σκηνική εμπειρία. Γνωρίζουν τον ρυθμό της παράστασης και τις ανάγκες του κοινού. Η ικανότητα δημιουργίας νέων ιστοριών και νέων τραγουδιών εγγυάται τη μακροζωία ενός ερμηνευτή", λέει η Γου, η οποία έγραψε το πρώτο της πρωτότυπο κομμάτι πινγκτάν, με τίτλο Γουανγκ Φου Τσινγκ Τσόου, με 15 κεφάλαια και περισσότερες από 200.000 λέξεις, το 1995, όταν ήταν έγκυος.

Σύμφωνα με την Γου, αν και σε μεγάλο βαθμό δημοφιλής στη νότια Κίνα, αυτή η μορφή τέχνης έχει θαυμαστές και στη βόρεια Κίνα.

"Παρά την δυσκολία της διαλέκτου, το κοινό στις βόρειες πόλεις είναι έτοιμο να έρθει στις παραστάσεις μας. Όλα εξαρτώνται από τους ηθοποιούς οι οποίοι, με δύο καρέκλες, ένα τραπέζι και δύο απλά μουσικά όργανα – το πιπά και το σανσιάν - ενθουσιάζουν το κοινό μέσα από ιστορίες και την εναλλαγή ρόλων», λέει η Γου.

Ο βραβευμένος ερμηνευτής Γουάνγκ Τσιλιάνγκ, 56 ετών, επίσης ντόπιος του Σουτζόου, ο οποίος εντάχθηκε στο Suzhou Pingtan Theatre το 1987, λέει: «Οι ερμηνευτές του πινγκτάν χρειάζονται χρόνια για να αποκτήσουν καλές ερμηνευτικές δεξιότητες και πρέπει να κάνουμε αλλαγές στους στίχους και να αυτοσχεδιάζουμε με τη μουσική ανάλογα με το κοινό.»

Ο Γουάνγκ μέσα από την εμπειρία του έχει απορροφήσει διαφορετικά στυλ και τεχνικές ερμηνείας, που του επιτρέπουν να καλύψει τις ανάγκες του κοινού τόσο της νότιας όσο και της βόρειας Κίνας.

"Για πολλές κινεζικές μορφές τέχνης «quyi», μια υπέροχη παράσταση είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ των ερμηνευτών και του κοινού. Η ανταπόκριση του κοινού είναι ζωτικής σημασίας για τους ερμηνευτές", όπως πιστεύει ο ίδιος. "Πρέπει όσο το δυνατόν περισσότερο να αποκτήσουμε την ικανότητα να αυτοσχεδιάζουμε."

Σύμφωνα με την Γου, το 50 τοις εκατό των ερμηνευτών πινγκτάν είναι κάτω των 35 ετών, γεγονός που διατηρεί αυτή τη μορφή τέχνης ζωντανή.

Η Σιε Λαν, 28 ετών, είναι μια νεαρή ερμηνεύτρια γεννημένη και μεγαλωμένη στο Σουτζόου που έγινε μέλος της θεατρικής ομάδας το 2013 μετά την αποφοίτησή της από το Suzhou Pingtan School.

"Μπορώ ακόμα να θυμηθώ τη στιγμή που έκανα το ντεμπούτο μου σε ένα μικρό θέατρο μιας κοινότητας στο Σουτζόου. Ήμουν πολύ νευρική και έπαιξα ένα κλασικό τραγούδι πινγκτάν. Το κοινό, κυρίως ηλικιωμένοι, υποστήριζε τους νέους καλλιτέχνες, κάτι που με έκανε να χαλαρώσω και να αποκτήσω αυτοπεποίθηση», λέει εκείνη, που δίνει περίπου 240 παραστάσεις το χρόνο σε όλη τη χώρα. Μοιράζεται την καθημερινή της πρακτική και τις πρόβες στα social media, ελπίζοντας να προσελκύσει νεότερο κοινό.

«Για τους ανθρώπους που ζουν σε πόλεις με γρήγορους ρυθμούς και έχουν δουλειές πλήρους απασχόλησης, είναι πολυτέλεια να περάσουν μερικές ώρες καθισμένοι σε ένα τεϊοποτείο για να απολαύσουν μια παλιά τέχνη», λέει η Σιε. «Αλλά αυτό ακριβώς χρειάζεται ο κόσμος - να επιβραδύνει τους ρυθμούς του και να περνάει καλά».