Τα 36 στρατηγήματα της τέχνης του πολέμου (36) – Ως τελευταία λύση, φεύγουμε

Αν όλα τα προηγούμενα 35 στρατηγήματα αποτύχουν, τι μπορούμε να κάνουμε; Ως τελευταία λύση μπορούμε να φύγουμε. Η ιστορία του Τσόνγκ'ερ (重耳 Chong'er) είναι το παράδειγμα του τελευταίου μας στρατηγήματος. Μετά από 19χρονη εξορία ο Τσόνγκ'ερ τα κατάφερε.

走为上计 zǒu wèi shàng jì：Ως τελευταία λύση, φεύγουμε

Το κράτος Τζιν (晋 Jin) ήταν από τα ισχυρότερα φεουδαρχικά κράτη της Περιόδου Άνοιξης και Φθινοπώρου (770 - 476 π.Χ). Όπως αναφερθήκαμε στην τρίτη μας ιστορία, ο Σιενγκόνγκ (晋献公) ήταν μονάρχης του κράτους Τζιν τον 7ο αιώνα. Παρά τις επιτυχίες του κατά τις κατακτήσεις εδαφών, στα τελευταία του χρόνια δεν ήταν δίκαιος. Είχε οχτώ γιους αλλά αγαπούσε περισσότερο τον μικρό Σιτσί (奚齐) από την αγαπημένη του παλλακίδα Λιτζί (骊姬).

Μια φορά ο πρωτότοκος γιος και διάδοχος του Σιενγκόνγκ πρόσφερε κρέας θυσίας στον πατέρα του. Καθώς ο Σιενγκόνγκ ήταν έξω για κυνήγι, η Λιτζί πρόσθεσε δηλητήριο στο κρέας. Πριν το δοκιμάσει ο Σιενγκόνγκ, ανακαλύφθηκε ότι είχε δηλητήριο. Θυμωμένος ο Σιενγκόνγκ πίεσε τον διάδοχο να αυτοκτονήσει.

Ο Τσόνγκ'ερ, ένας άλλος γιος του Σιενγκόνγκ κατάλαβε ότι ο θάνατος του μεγάλου αδερφού του οφείλεται στην απάτη της Λιτζί που ήθελε τον γιο της να ανέβει στον θρόνο. Φοβήθηκε μήπως ο ίδιος θα ήταν το επόμενο θύμα κι έτσι αποφάσισε να φύγει από το κράτος Τζιν. Ο Τσόνγκ'ερ κατάφερε να ξεφύγει πριν τον προφθάσει ο δολοφόνος που στάλθηκε από την Λιτζί,. Αργότερα, με συνοδεία πέντε ικανών βοηθών, ο Τσόνγκ'ερ έφτασε στην χώρα των Ντι (狄 Di) στα βόρεια, που ήταν η πατρίδα της μητέρας του. Ο βασιλιάς των Ντι δέχθηκε τον Τσόνγκ'ερ θερμά.

Πέντε χρόνια μετά, ο Σιενγκόνγκ πέθανε και τον διαδέχθηκε ο Σιτσί. Σύντομα, έγινε ένα πραξικόπημα στην αυλή του κράτους Τζιν. Ο Σιτσί και η Λιτζί σκοτώθηκαν. Οι αξιωματούχοι του κράτους Τζιν προσκάλεσαν τον Τσόνγκ'ερ να έρθει στον θρόνο αλλά ο Τσόνγκ'ερ αρνήθηκε επειδή φοβόταν μήπως ήταν παγίδα. Ως αποτέλεσμα, ο Γίγου (夷吾), ένας άλλος πρίγκιπας που επίσης είχε δραπετεύσει στο εξωτερικό επέστρεψε κι έγινε μονάρχης.

Ο Τσόνγκ'ερ πέρασε δώδεκα χρόνια στη χώρα των Ντι. Ο Γίγου δεν ένιωθε άνετα στον θρόνο έχοντας τον εξόριστο αδελφό του σαν απειλή. Οπότε έστειλε δολοφόνους να τον εξοντώσουν. Ο Τσόνγκ'ερ δεν είχε άλλη λύση παρά να δραπετεύσει νοτιοανατολικά. Όταν έφτασε στο κράτος Γουέι (卫 Wei) με τους πέντε συνοδούς του, ο μονάρχης δεν τον δέχθηκε ευγενικά.

Το ταξίδι συνεχίστηκε τότε προς την ανατολή. Όταν πέρασε από ένα χωριό, ο πεινασμένος Τσόνγκ'ερ παρακάλεσε τους χωρικούς να του δώσουν κάτι να φάει. Οι χωρικοί του έδωσαν μόνο χώμα. Ο Τσόνγκ'ερ θύμωσε αμέσως αλλά ένας συνοδός του τον έπεισε ότι ήταν η γη που του πρόσφεραν. Έτσι ο Τσόνγκ'ερ δέχθηκε το δώρο και ύστερα ήρθε στο κράτος Τσι (齐 Qi).

Το Τσι ήταν ένα πλούσιο και δυνατό κράτος στην ανατολική Κίνα. Ο μονάρχης Χουανγκόνγκ του Τσι χάρισε στον Τσόνγκ'ερ είκοσι άρματα και του έδωσε μια κόρη του να παντρευτεί. Ο Τσόνγκ'ερ έμεινε ευχαριστημένος στο κράτος Τσι και δεν ήθελε να πάει κάπου αλλού. Πέντε χρόνια μετά, ο Χουανγκόνγκ πέθανε και το κράτος Τσι έπεσε σε χάος. Όμως ο Τσόνγκ'ερ αρνήθηκε να φύγει από κει. Ένα βράδυ, πέντε συνοδοί σε συνεργασία με την πριγκίπισσα μετέφεραν τον μεθυσμένο Τσόνγκ'ερ σε ένα άρμα. Όταν ο Τσόνγκ'ερ ξύπνησε και κατέλαβε τι είχε συμβεί, το κράτος Τσι και η πριγκίπισσα ήταν ήδη μακριά.

Έπειτα ο Τσόνγκ'ερ και οι συνοδοί του πέρασαν από τα κράτη Τσάο, Σονγκ και Τζενγκ. Οι μονάρχες του Τσάο και του Τζενγκ δεν δέχθηκαν τον Τσόνγκ'ερ θερμά. Ο μονάρχης του Σονγκ ήταν ευγενικός αλλά το μικρό του κράτος δεν ήταν σε θέση να τον βοηθήσει. Επομένως ο Τσόνγκ'ερ ήρθε στο βασίλειο Τσου (楚 Chu), ένα ισχυρό κράτος στην νότια Κίνα.

Ο βασιλιάς του Τσου δέχθηκε τον Τσόνγκ'ερ σαν να ήταν μονάρχης. Ο Τσόνγκ'ερ έμεινε εκεί ευχάριστα για μερικούς μήνες. Ο βασιλιάς του Τσου ρώτησε τον Τσόνγκ'ερ εάν κατάφερνε να γίνει μονάρχης του κράτους Τζιν, τι θα του έδινε σαν ανταμοιβή. Ο Τσόνγκ'ερ απάντησε ότι αν κάποια μέρα οι δύο τους συναντιόνταν στο πεδίο μάχης σαν αντίπαλοι, ο ίδιος θα υποχωρούσε δεκάδες χιλιόμετρα πριν την αναμέτρηση.

Αργότερα ο Τσόνγκ'ερ έλαβε μια πρόσκληση από το κράτος Τσιν (秦 Qin) της δυτικής Κίνας. Ο Γίγου είχε πεθάνει και ο καινούργιος μονάρχης του κράτους Τζιν, δηλαδή ο ανιψιός του Τσόνγκ'ερ, δεν σεβόταν τον μονάρχη Μουγκόνγκ (秦穆公) του κράτους Τζιν που τον είχε βοηθήσει. Οπότε ο Μουγκόνγκ αποφάσισε να στηρίξει τον εξόριστο Τσόνγκ'ερ να γίνει μονάρχης του κράτους Τζιν. Ο Τσόνγκ'ερ πήγε στο κράτος Τσιν και παντρεύτηκε με την κόρη του Μουγκόνγκ. Στη συνέχεια, επέστρεψε στην πατρίδα του με στρατό του κράτους Τσιν και πήρε τον θρόνο από τον ανιψιό του.

Όταν έγινε τελικά μονάρχης, ο Τσόνγκ'ερ ήταν ήδη 61 χρονών. Στα οχτώ χρόνια βασιλείας του, ο Τσόνγκ'ερ έφερε το κράτος του στο αποκορύφωμα. Στον πόλεμο κατά του μεγαλύτερου εχθρού, δηλαδή του βασιλείου Τσου, ο Τσόνγκ'ερ υποχώρησε όπως είχε υποσχεθεί αλλά κερδίζοντας στο τέλος. Μετά τη νίκη ο Τσόνγκ'ερ έγινε ηγεμόνας της Κίνας.

Με αυτό το στρατήγημα τελειώνει η σειρά των 36 στρατηγημάτων της τέχνης του πολέμου. Όπως είδαμε, κατά τη διάρκεια των 5000 ετών της ιστορίας της, η Κίνα ήταν άλλοτε ενωμένη κάτω από μια ισχυρή δυναστεία κι άλλοτε χωρισμένη σε διαφορετικές εμπόλεμες δυνάμεις. Έτσι υπήρξαν πολλές ευκαιρίες για να δημιουργηθούν αυτά τα στρατηγήματα και να καταγραφτεί μέσα από αυτά η λογική, τα έργα και οι ιδέες των πολυμήχανων προγόνων.