Η 9η ετήσια σύνοδος των BRICS

Του Δρος Γιώργου Τζογόπουλου, ιδρυτή του chinaandgreece.com

Πραγματοποιείται από την Κυριακή μέχρι την Τρίτη στην κινεζική πόλη Σιαμέν η 9η σύνοδος των χωρών BRICS. Kίνα, Ρωσία, Ινδία, Βραζιλία και Νότιος Αφρική πρόκειται να συζητήσουν την ενίσχυση της οικονομικής τους συνεργασίας, προσδοκώντας να αρχίσουν να αποκτούν ορισμένα οφέλη και σε επίπεδο παγκόσμιας διακυβέρνησης. Συγκεκριμένα, καθώς οι BRICS συμβάλουν ολοένα και περισσότερο στην παγκόσμια οικονομία, επιθυμούν αυτή ακριβώς η συμβολή να έχει αντίκρισμα σε διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ, η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Καθώς, όμως, τα συμφέροντα δυτικών χωρών, κυρίως των Ηνωμένων Πολιτειών, απειλούνται, το θέμα είναι εξαιρετικά περίπλοκο και δεν αναμένεται να υπάρξει σύντομα πρόοδος.

H ένατη ετήσια σύνοδος των BRICS πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη περίοδο για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας. Παρόλο που έχουν γίνει βήματα ανάκαμψης, χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια, ώστε να αποφευχθούν εξελίξεις που μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο, επαναφέροντας την αστάθεια των περασμένων ετών. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω της συνέχισης των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων και της απόδοσης έμφασης σε έργα που τονώνουν την ανάπτυξη και στην καινοτομία.

Ωστόσο, η έννοια της παγκοσμιοποίησης, όπως χρησιμοποιούνταν τα τελευταία χρόνια, φαίνεται πως αλλάζει. Η έναρξη της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ έχει οδηγήσει σε αναθεώρηση από την πλευρά της Ουάσιγκτον των βασικών δεδομένων. Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν βλέπει θετικά τις πολυμερείς εμπορικές συμφωνίες. Για αυτό, άλλωστε, αποσύρθηκε από τη συμφωνία για τη δημιουργία ζώνης ελεύθερου εμπορίου μεταξύ χωρών του Ειρηνικού, την οποία προωθούσε ο προκάτοχός του, Μπαράκ Ομπάμα. Επίσης, είναι διατεθειμένος να επιβάλει δασμούς στην εισαγωγή προϊόντων από το εξωτερικό, ακόμα και κυρώσεις κατά τρίτων χωρών όπως η Κίνα.

Την ίδια στιγμή, λοιπόν, που ο Τραμπ εισάγει ένα νέο είδος προστατευτισμού, οι χώρες BRICS εμφανίζονται ως υπέρμαχοι της παγκοσμιοποίησης. Η επόμενη δεκαετία, μάλιστα, αναμένεται υποσχόμενη με δεδομένη τη συνεχιζόμενη αύξηση των επενδύσεων. Ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, προβλέπει χαρακτηριστικά μία «χρυσή δεκαετία». Η δημιουργία της Αναπτυξιακής Τράπεζας των BRICS μπορεί να αποτελέσει το εφαλτήριο. Για τα επόμενα χρόνια αναμένονται 23 έργα ύψους 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Σε κάθε περίπτωση, το όλο θέμα εντάσσεται στη γενικότερη συζήτηση για το κατά πόσο οι αναδυόμενες οικονομίες μπορούν να έχουν ακόμα πιο ενεργό ρόλο στην παγκόσμια οικονομία σε σχέση με τις αναπτυγμένες, η οικονομική πορεία των οποίων τα τελευταία χρόνια είναι αναιμική.

Παράλληλα, καθώς φαίνεται πως η σημασία των BRICS σταδιακά αυξάνει, υπάρχουν σκέψεις για διεύρυνση της ομάδας. Σε πρώτο στάδιο, αυτό μπορεί να συμβεί μέσα από την επέκταση της συνεργασίας των BRICS με ορισμένους φορείς όπως ο οργανισμός MERSOCUR. Σε δεύτερο στάδιο υπάρχουν σκέψεις να ενταχθούν στο μέλλον άλλες χώρες. Το Πακιστάν, το Μεξικό και η Σρι Λάνκα, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να αποτελούσαν υποψήφια κράτη. Το Πεκίνο βλέπει θετικά τη μελλοντική ένταξή τους.

Τέλος, δεν υπάρχει αμφιβολία πως η Κίνα αναδεικνύεται σε ηγέτιδα δύναμη των χωρών BRICS. Το γεγονός πως διαθέτει το μεγαλύτερο ΑΕΠ σε συνδυασμό με τη διαρκή άνοδό της μετατρέπουν τη χώρα σε βασικό παίκτη εντός και εκτός της ομάδας. Στο πλαίσιο αυτό, βασική επιδίωξή της είναι να συνδέσει το μέλλον των BRICS με την πρωτοβουλία της Ζώνης και του Δρόμου. Η εν λόγω πρωτοβουλία ήδη συνδέει Ασία με Αφρική και Ευρώπη και μπορεί πλέον να επεκταθεί και προς τη Λατινική Αμερική. Για το λόγο αυτό, ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, πρόκειται από τη Σιαμέν να δώσει έμφαση στην ανάγκη εμβάθυνσης της συνεργασίας της χώρας του με Ρωσία, Ινδία, Βραζιλία, και Νότιο Αφρική αλλά και να μιλήσει για τη σημασία της παγκοσμιοποίησης και περαιτέρω διασύνδεσης, εμπλουτίζοντας όσα είχε αναφέρει το Μάιο στο Πεκίνο

Και παρόλο που η ομάδα BRICS έχει καθαρά οικονομικό προσανατολισμό, μέσα από την οικονομική αλληλεξάρτηση μπορεί να προκύψουν προϋποθέσεις αρμονικής συμβίωσης και σταθερότητας. Βασική επιθυμία του προέδρου Σι, άλλωστε, είναι οι μελλοντικές γενιές να ζουν σε ένα ειρηνικό περιβάλλον.