Οι κινεζικές παροιμίες(38)— οτιδήποτε χάνεται στον δρόμο δεν παίρνεται από άλλους

路不拾遗  lù bù shí yí: οτιδήποτε χάνεται στον δρόμο δεν παίρνεται από άλλους

Η σημερινή μας παροιμία «οτιδήποτε χάνεται στον δρόμο δεν παίρνεται από άλλους» πρώτα εμφανίστηκε στο φιλοσοφικό έργο της Σχολής των Νομικιστών Χαν Φέι Τσε του Χαν Φέι (韩非, 281 π.Χ.—233 π.Χ.), το οποίο αποτελεί πηγή μερικών μας παροιμιών. Στο έργο Χαν Φέι Τσε καταγράφηκε η φράση «στην χώρα δεν υπάρχει κανένας κλέφτης και οτιδήποτε χάνει κανείς στον δρόμο δεν παίρνεται από άλλους» για να περιγράψει το αποτέλεσμα διακυβέρνησης ενός γνωστού πολιτικού. Στο σπουδαιότατο ιστορικό έργο Ζι Τζι Τονγκ Τζιαν(《资治通鉴》 που κυριολεκτικά σημαίνει «Περιεκτικός καθρέφτης βοήθειας στην διακυβέρνηση») του Σίμα Γκουάνγκ (司马光1019－1086), το οποίο καταγράφει την κινεζική ιστορία από το 403 π.Χ. μέχρι το 959 μ.Χ. καλύπτοντας 16 δυναστείες και σχεδόν 1400 χρόνια, σημειώνεται επίσης αυτή η παροιμία μαζί με μια υπέροχη ιστορία της Δυναστείας Τανγκ.

Ο αυτοκράτορας και η αυλή του συζήτησαν για το πώς να απαγορευθούν οι κλέφτες. Κάποιος πρότεινε να ορίσει αυστηρούς νόμους. Ο αυτοκράτορας γέλασε περιφρονητικά και είπε, «η αιτία που οι πολίτες γίνονται ληστές είναι ότι οι φόροι είναι υψηλοί, η καταναγκαστική εργασία και η στρατιωτική θητεία είναι βαριές, και οι αξιωματούχοι είναι αχόρταγοι. Οι βασικές ανάγκες των πολιτών, η τροφή και η ενδυμασία δεν καλύπτονται και γιαυτό δεν μπορεί να τους νοιάζει η ντροπή. Πρέπει να μειώσουμε την επιδεικτικότητα, το κόστος ζωής, τις καταναγκαστικές εργασίες και τη φορολογία, καθώς και να διαλέξουμε τίμιους και αδέκαστους αξιωματούχους. Με τέτοια μέσα, οι πολίτες θα αποκτήσουν αρκετή τροφή και ενδυμασίες. Τότε φυσικά δεν θα γίνουν κλέφτες. Δεν χρειάζονται αυστηροί νόμοι.» Μερικά χρόνια μετά, ολόκληρη η χώρα ήταν ειρηνική και οτιδήποτε έχανε κανείς στον δρόμο δεν το έπαιρναν άλλοι, η πόρτα του σπιτιού δεν χρειαζόταν να κλειδωθεί και οι έμποροι και ταξιδιώτες μπορούσαν να διανυκτερεύσουν στην ύπαιθρο (επειδή δεν υπήρχαν ληστές).

Στην ιστορία η παραπάνω ειρηνική κατάσταση της χώρας, την περίοδο 627 μ.Χ.-649 μ.Χ της Δυναστείας Τανγκ, αποτελεί μια από τις πιο ευημερούσες περιόδους της Κίνας.

Η παροιμία αυτή συμβολίζει γενικά το τίμιο κοινωνικό περιβάλλον και το υψηλό πνευματικό επίπεδο του πληθυσμού. Εξάλλου, ο κομφουκιανισμός περιέγραψε ως ιδανική κατάσταση της κοινωνίας όταν «δεν υπάρχει κακοήθης, ληστής, κλέφτης και επαναστάτης. Δεν χρειάζεται κανείς να κλείσει την πόρτα».