灶神 zào shén
灶王爷 zào wáng ye
Η λατρεία για τον θεό της εστίας (灶神, zao shen ή 灶王爷, zao wang ye, που σημαίνει κυριολεκτικά βασιλιάς της κουζίνας) είναι μια από τις πιο διαδεδομένες λατρείες στην λαϊκή Κίνα. Προστατεύει την ασφάλεια της οικογένειας μαζί με τον θεό της πόρτας. Ακόμα και σήμερα, πολλές οικογένειες, κυρίως στις αγροτικές περιοχές, κάνουν θυσία προς τον θεό της εστίας κατά την διάρκεια της κινεζικής πρωτοχρονιάς.
Αρχικά ο θεός αυτός υπήρξε απλώς θεός της εστίας, δηλαδή διαχειριζόταν μόνο τα σχετικά με την κουζίνα θέματα. Όμως, με το πέρασμα του χρόνου, ο θεός της εστίας άρχισε να θεωρείται και παρατηρητής των συμπεριφορών των μελών της οικογένειας. Έχει δύο ακολούθους μαζί του, ο ένας κρατά το δοχείο «του καλού» και ο άλλος κρατά το δοχείο «του κακού». Πάντοτε καταγράφουν τις πράξεις, καλές ή κακές ξεχωριστά και τις διατηρούν στα δοχεία τους. Στο τέλος της χρονιάς, υπολογίζουν τις πράξεις της κάθε οικογένειας και στις 24 Δεκεμβρίου σύμφωνα πάντα με το σεληνιακό ημερολόγιο, ο θεός της εστίας ανεβαίνει στον ουρανό και τις αναφέρει στον Αυτοκράτορα Νεφρίτη.
Στις 23 Δεκεμβρίου, η οικογένεια αποχαιρετά τον θεό της εστίας. [πηγή φωτογραφίας: image. baidu. com]
Έτσι, πριν να αναχωρήσει για τον ουρανό, στις 23 Δεκεμβρίου του σεληνιακού ημερολογίου, οι οικογένειες κάνουν θυσίες για αυτόν, κυρίως κολλώδη γλυκά προκειμένου να γλυκάνουν τον θεό ώστε να πει στον ουρανό γλυκά λόγια, και για να κολλήσουν το στόμα του ώστε να μην πει αρνητικά λόγια. Βέβαια υπάρχουν και άλλες συνήθειες για να αποχαιρετήσουν τον θεό της εστίας αλλά σήμερα στην παράδοση παραμένουν απλώς τα γλυκά, οι θυσίες και η καύση της παλιάς εικόνας του θεού της εστίας που παρέμεινε στην κουζίνα για ένα χρόνο.
Μετά, στις 4 ή 5 Ιανουαρίου του σεληνιακού ημερολογίου, οι οικογένειες καλωσορίζουν τον γυρισμό του θεού της εστίας βάζοντας μια καινούργια εικόνα του στην κουζίνα.
Αρχικά, ο θεός της εστίας ήταν μια ηλικιωμένη γυναίκα ή μια νεαρή όμορφη κοπέλα. Αλλά μετά ο θεός της εστίας άρχισε να απεικονίζεται ως ηλικιωμένος άνδρας. Συνήθως, όπως δείχνει και η παρακάτω εικόνα, στον πίνακα που μπαίνει στην κουζίνα κάθονται ο ίδιος και η ηλικιωμένη σύζυγός του.
ο θεός της εστίας και η σύζυγός του [πηγή φωτογραφίας: image. baidu. com]