Τα 36 στρατηγήματα της τέχνης του πολέμου (9) – Πετώντας ένα τούβλο, προσκαλώ τον νεφρίτη

Το 361 π.Χ ο Γκόνγκσου Τσουό, ένας αξιωματούχος του βασιλείου Γουέι (魏 Wei), στην επιθανάτια κλίνη πρότεινε τον Σανγκ Γιανγκ (商鞅 Shang Yang) στον βασιλιά Χουεϊγουάνγκ. «Αν δεν με πιστεύεις, να τον σκοτώσεις για να μη βοηθήσει τους άλλους» Πρόσθεσε ο ίδιος. Ο Χουεϊγουάνγκ όμως δεν του έδωσε σημασία.

Σύντομα μετά τον θάνατο του Γκόνγκσου Τσουό, ο Σανγκ Γιανγκ πήγε στο δυτικό κράτος Τσιν (秦 Qin), του οποίου ο νεαρός μονάρχης Σιαογκόνγκ επιθυμούσε πολύ να μάθει από τα κράτη της ανατολής πώς να ενισχύσει το καθυστερημένο του κράτος. Μετά από τρεις διαλόγους, ο Σιαογκόνγκ αναγνώρισε το ταλέντο του Σανγκ Γιανγκ και τον παρακάλεσε να οδηγήσει τη μεταρρύθμιση.

Όπως διηγηθήκαμε στη 2η μας ιστορία, το 771 π.Χ η πρωτεύουσα της δυναστείας Τζόου (周 Zhou) καταστράφηκε από τους βαρβάρους. Πριν μεταφερθεί στη νέα πρωτεύουσα ανατολικά στη σημερινή Λουογιάνγκ (洛阳 Luoyang), ο βασιλιάς των Τζόου έδωσε τη γύρω περιοχή της παλιάς πρωτεύουσας που ήταν στη θέση της σημερινής πόλης Σι΄άν (西安 Xian), στους Τσιν, οι οποίοι είχαν το καθήκον να προστατέψουν τα δυτικά σύνορα της δυναστείας από τους βαρβάρους. Τους επόμενους αιώνες, το κράτος Τσιν όχι μόνο επιβίωσε από τις επιθέσεις των βαρβάρων, αλλά και τους κατέκτησαν επεκτείνοντας την κυριαρχία τους σημαντικά. Ωστόσο, στα πρώτα χρόνια της περιόδου Εμπόλεμων Κρατών (476 – 221 π.Χ), ενώ τα κύρια κράτη της ανατολής είχαν λανσάρει μεταρρυθμίσεις και αναπτύχθηκαν, το κράτος Τσιν έμεινε πίσω. Το κράτος Γουέι που ήταν το πιο ισχυρό εισέβαλε στο κράτος Τσιν παίρνοντας πολλά εδάφη.

Το κράτος Τσιν βρισκόταν σε ένα λεκανοπέδιο γεωγραφικά κλειστό από τα άλλα κομμάτια της Κίνας.

抛砖引玉 pāo zhuān yǐn yù: Πετώντας ένα τούβλο, προσκαλώ τον νεφρίτη

Ο Σανγκ Γιανγκ είχε ήδη συγγράψει έναν νόμο βασισμένο σε εκείνο του βασιλείου Γουέι αλλά τροποποιημένο ανάλογα με τα δεδομένα του κράτους Τσιν. Εντούτοις, χωρίς αυστηρή εφαρμογή, οι νόμοι δεν είχαν ισχύ. Γνωρίζοντας τη δυσκολία εφαρμογής, ο Σανγκ Γιανγκ αποφάσισε να οικοδομήσει την εμπιστοσύνη του λαού πριν εκδοθούν οι νόμοι του.

Μια μέρα, ο Σανγκ Γιανγκ έβαλε ένα ξύλινο κοντάρι μήκους 7 μέτρων στη νότια πύλη της πόλης, αναφέροντας ότι όποιος μπορούσε να το μεταφέρει στη βόρεια πύλη θα κέρδιζε περίπου 4 κιλά χαλκό, που ήταν ένα σημαντικό ποσό για εκείνη την εποχή. Ο κόσμος συγκεντρώθηκε γύρω από την πύλη αλλά κανείς δεν τον πίστεψε, λέγοντας «Το κάθε παλικάρι μπορεί να το μεταφέρει. Είναι δυνατόν να κερδίσει τόσο πολλά;» Ο Σανγκ Γιανγκ στη συνέχεια αύξησε την αμοιβή περίπου στα 20 κιλά χαλκό. Περισσότεροι άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην τοποθεσία αλλά οι συζητήσεις συνέχισαν μέχρι που ένα παλικάρι προέβαλε να δεχτεί την πρόκληση. Όταν έφτασε στη βόρεια πύλη με το κοντάρι, το παλικάρι απέκτησε αμέσως τον αντίστοιχο χαλκό. Με το νέο αυτό, οι πολίτες όλου του κράτους άρχισαν να πιστεύουν τα λόγια του Σανγκ Γιανγκ και να τηρούν αυστηρά τους καινούργιους νόμους.

Το στρατήγημα που χρησιμοποίησε ο Σανγκ Γιανγκ λέγεται «πετώντας ένα τούβλο, προσκαλώ τον νεφρίτη», δηλαδή με ένα μικρό κόστος ξεκινούν κάτι που οδηγεί τελικά σε μεγάλα οφέλη. Σήμερα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την παροιμία για να εκφράσουμε τη μετριοφροσύνη σε περιπτώσεις όπως ένα σεμινάριο, «Ώς ένα τούβλο που προσκαλεί τον νεφρίτη, θα πω κάτι πρώτος και στη συνέχεια περιμένω καλύτερες απόψεις από εσάς.»

Σύμφωνα με τον νέο νόμο, οι αριστοκράτες στερούνταν τα παλιά τους προνόμια. Ταυτόχρονα, ο απλός κόσμος ενθαρρύνθηκε να πολεμήσει στο πεδίο μάχης διότι το κράτος τους αντάμειψε γενναιόδωρα για κάθε εχθρό που σκότωσαν. Σύντομα μετά τη μεταρρύθμιση, το κράτος Τσιν νίκησε το Γουέι και ανέκτησε πολλά εδάφη.

Το 338 π.Χ ο μονάρχης Σιαογκόνγκ απεβίωσε. Τον ίδιο χρόνο, ο Σανγκ Γιανγκ εκτελέστηκε από τους αριστοκράτες που τον μισούσαν. Ωστόσο, ο νόμος του Σανγκ Γιανγκ συνέχισε να ισχύει. Η άνοδος του κράτους Τσιν ήταν ασταμάτητη. Στο επόμενο στρατήγημα, θα μιλήσουμε πως οι Τσιν άλλαξαν την ιστορία της Κίνας.