​Γυναίκες της Κίνας – Μια ζωή γεμάτη χαρτοκοπτική μιας γυναίκας στο Τουρπάν

Η Τζι Γιουλάν, συνεχίζει την άυλη κληρονομιά της τέχνης της χαρτοκοπτικής στην αυτόνομη περιοχή Σιντζιάνγκ Ουιγκούρ της βορειοδυτικής Κίνας. [Για το chinadaily.com.cn]

Με ένα ψαλίδι στο δεξί της χέρι και κόκκινο χαρτί στο αριστερό, η Τζι Γιουλάν δημιουργεί την εικόνα ενός χαμογελαστού παιδιού μέσα σε πέντε λεπτά.

Η 53χρονη καλλιτέχνης, που συνεχίζει την άυλη κληρονομιά της τέχνης της χαρτοκοπτικής στην αυτόνομη περιοχή Σιντζιάνγκ Ουιγκούρ της βορειοδυτικής Κίνας, ασχολείται με την τέχνη αυτή για περισσότερα από 40 χρόνια.

Φορώντας ένα λευκό φόρεμα με στολίδια σε κόκκινο χαρτί να ξεχωρίζουν και μια κομμένη σε χαρτί εικόνα ενός παιδιού στο στήθος της, προωθεί εδώ και δεκαετίες της τέχνη της χαρτοκοπτικής.

Η κοπή του χαρτιού, είναι μια παραδοσιακή κινεζική λαϊκή τέχνη κοπής πολύχρωμου χαρτιού σε σχέδια με ψαλίδι ή κοπίδι, που συμπεριλήφθηκε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO το 2009.

Η Τζι γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Τουρπάν, μια πόλη στο Σιντζιάνγκ όπου βρέθηκαν τα παλαιότερα σωζόμενα κομμάτια χαρτιού, πριν από περίπου 1.500 χρόνια. Είναι περήφανη για αυτήν την ιστορία του τόπου της και έχει ξαναζωντανέψει τα αρχαία κομμάτια αναπαράγοντάς τα.

«Δέθηκε» με την κοπή χαρτιού σε ηλικία επτά ετών. Μεγαλώνοντας με τη γιαγιά της στο αγροτικό Τουρπάν, η Τζι επηρεάστηκε βαθιά από την αγάπη της γιαγιάς της για τη λαϊκή τέχνη.

«Δεν θα ξεχάσω την γιαγιά μου που έκοβε διάφορα μοτίβα με τα οποία έριχνε σκιές στον τοίχο μέσα από το φως των κεριών», θυμάται η ίδια. Η γιαγιά της ήταν το άτομο που καλλιέργησε τον ενθουσιασμό της για αυτήν την δεξιότητα.

Η ίδια αφιέρωνε όλο τον ελεύθερο χρόνο της στην κοπή του χαρτιού πριν συνταξιοδοτηθεί. Παίρνει πάντα ένα ψαλίδι μαζί της για να μπορεί να δημιουργήσει κάτι όποτε θέλει.

Η Τζι αντλεί εμπνεύσεις από τον πολιτισμό και τις εμπειρίες της ζωής των ανθρώπων στο Τουρπάν, μια πόλη γνωστή για τα σταφύλια και τη σημασία της στον αρχαίο δρόμο του μεταξιού, και τα ενσωματώνει στα έργα της. Τα κομμάτια της περιλαμβάνουν σταφύλια, αμπέλια και παιδιά Ουιγούρων.

«Με συγκινεί η γη όπου μεγάλωσα», λέει, προσθέτοντας ότι όσο μαθαίνει περισσότερα για τα ήθη και τον πολιτισμό της γενέτειράς της, η επιθυμία για δημιουργία γίνεται πιο έντονη.

Το αριστούργημά της είναι σε μπλε και άσπρο χαρτί - στα χρώματα της πορσελάνης - που απεικονίζει μια γυναίκα από το Λουλάν, έναν εξαφανισμένο πολιτισμό κατά μήκος του αρχαίου Δρόμου του Μεταξιού.

Στην εικόνα, η γυναίκα στο κέντρο απεικονίζεται με φύλλα αμπέλου που κυματίζουν και η μαντίλα της μοιάζει με ‘σταφιδόσπιτο’, μια πανταχού παρούσα καλύβα στο Τουρπάν που χρησιμοποιείται για να αποξηραίνει τα σταφύλια.

Η γυναίκα κρατά ένα ρόδι στο στήθος της, που συμβολίζει την ενότητα των εθνοτήτων στην Κίνα, που έχουν την ίδια εγγύτητα όπως οι σπόροι του ροδιού. Οι καμήλες κάτω από τη γυναίκα αντιπροσωπεύουν το ρόλο του Τουρπάν ως ιδιαίτερα σημαντική πόλη στον αρχαίο δρόμο του μεταξιού.

"Η γυναίκα είναι σαν το αεράκι του Μαρτίου στο μυαλό μου. Τα μάτια της είναι κλειστά, αλλά η γλύκα των σταφυλιών από τη γενέτειρά της είναι στην καρδιά της", λέει η καλλιτέχνιδα για τη δημιουργία της.

Όπως λέει η Τζι, ένα ολοκληρωμένο έργο σε χαρτί πρέπει να έχει τα γλωσσικά της σύμβολα, τα τοπικά χαρακτηριστικά και τις θεματικές ιδέες της. Κάθε έργο της έχει μια ιστορία πίσω του.

Ένα σύμβολο που εμφανίζεται συχνά στο έργο της Τζι είναι το μοτίβο του πριονωτή. Το μοτίβο του πριονιού έχει το σχήμα της φωτιάς που καίει, συμβολίζοντας το Τουρπάν. Ο τόπος αυτός είναι γνωστό ως «η πόλη της φωτιάς» με τη θερμοκρασία να αγγίζει τους 50 C το καλοκαίρι και να μην βρέχει όλο το χρόνο, ωφελώντας την αμπελουργική βιομηχανία της.

Το 2019, η Τζι άνοιξε το στούντιο χαρτοκοπτικής στο γραφικό σημείο της κοιλάδας των σταφυλιών, έναν διάσημο τουριστικό προορισμό στο Τουρπάν. Της παραχωρήθηκε ένας δωρεάν χώρος σε ένα παζάρι με περισσότερους από 20 δημιουργούς όπως η Τζι για την προώθηση της προστασίας της τοπικής άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.

Και άλλες άυλες πολιτιστικές κληρονομιές της αυτόνομης περιοχής αναμένεται να εισαχθούν στο παζάρι φέτος, δήλωσε η Τζανγκ Μινγκ Μινγκ, αναπληρώτρια γενικός διευθυντής μιας τοπικής τουριστικής εταιρείας του Τουρπάν που είναι υπεύθυνη για το έργο.

Σε μια έκθεση προϊόντων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που πραγματοποιήθηκε στο γραφικό σημείο πέρυσι, η σειρά χαρτοκοπτικής της Τζι με θέμα την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 προσέλκυσε πολλούς τουρίστες. Ένα κομμάτι δείχνει το ιατρικό προσωπικό με μακριά, όμορφα μαλλιά να φοράει μάσκα.

Η Τζι εντυπωσιάστηκε βαθιά από τις γυναίκες στο ιατρικό προσωπικό που έκοψαν κοντά τα μακριά μαλλιά τους για να είναι πιο εύκολο να φορούν προστατευτικές στολές ενώ πολεμούσαν στην πρώτη γραμμή κατά της επιδημίας.

«Οι γυναίκες είναι γοητευτικές με μακριά μαλλιά και χρειάζεται πολύ θάρρος για να τα κόψεις», όπως πιστεύει η ίδια. Η Τζι δημιούργησε ένα έργο κοπής χαρτιού που απεικονίζει την εικόνα, στην οποία η νοσοκομειακός έχει τα μακριά μαλλιά της πίσω και ονόμασε το κομμάτi «Άγγελος στον δρόμο του κακού.”

Έφτιαξε επίσης εικόνες κομμένες σε χαρτί για ανθρώπους από όλα τα κοινωνικά στρώματα που πολέμησαν στην πρώτη γραμμή της επιδημίας. Οι κοινές γνώσεις για την πρόληψη και τον έλεγχο της επιδημίας, συμπεριλαμβανομένου του πλυσίματος των χεριών και του αερισμού του χώρου, έχουν κοπεί στα πολύχρωμα χαρτιά της για την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης τους κοινού κατά της πανδημίας.

Για να προωθήσει την κουλτούρα της χαρτοκοπτικής, η Τζι διδάσκει τακτικά σε κοινότητες, οίκους ευγηρίας και άλλα μέρη και συχνά πηγαίνει σε αγροτικές περιοχές για να μάθει για τα τοπικά έθιμα κοπής χαρτιού και να αντλήσει έμπνευση για τα έργα της.

«Η τέχνη της χαρτοκοπτικής προέρχεται από τη λαϊκή κουλτούρα και πρέπει να επιστρέψει στους ανθρώπους της», τονίζει η ίδια.

Η Τζι έχει 12 μαθητευόμενους, ηλικίας από 3 έως 23 ετών. «Βρήκαν ενδιαφέρον για την κοπή του χαρτιού και ήρθαν σε μένα για να μάθουν», λέει η ίδια που συχνά ενθαρρύνει τους μαθητές της να δημιουργήσουν κάτι χρησιμοποιώντας μια νεότερη νοοτροπία και ιδέες.

Η 13χρονη Σιάο Γουενσουάν, μια μαθήτρια γυμνασίου, είναι εξαιρετική στην τέχνη της χαρτοκοπτικής από τότε που άρχισε να μαθαίνει από την Τζι όταν ήταν περίπου 4 ετών. Η Τζι λέει ότι το κορίτσι της έλεγε συχνά ότι θέλει και εκείνη να γίνει κληρονόμος της τέχνης και να την προωθήσει στο νεανικό κοινό.

«Είμαι θετική για το μέλλον της χαρτοκοπτικής τέχνης. Οι νεότερες γενιές έχουν την αίσθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.»

Η Τζι συνεχίζει να ασκεί την χαρτοκοπτική καθημερινά και τα έργα της κρέμονται στο στούντιο της και εμφανίζονται σε κάθε γωνιά του σπιτιού της. Έμαθε επίσης να μοιράζεται τα έργα της στην πλατφόρμα κοινής χρήσης βίντεο Douyin για να αυξήσει το κοινό της.

«Διαλέξτε ένα πράγμα, αγαπήστε το για μια ζωή», είναι ένα ρητό που της αρέσει και το εξασκεί.

Για περισσότερα άρθρα από την σειρά Γυναίκες της Κίνας πατήστε εδώ: Γυναίκες της Κίνας.