Γυναίκες της Κίνας – Ανοίγοντας νέο έδαφος στην αρχαιολογία

Η μοναδική αρχαιολογική ομάδα που τα μέλη της είναι μόνο γυναίκες στα δυτικά της Κίνας, ξεκλείδωνει τα μυστήρια του παρελθόντος, ενώ σφυρηλατίζει ένα μονοπάτι για τις μελλοντικές γενιές γυναικών σε έναν χώρο που στην Κίνα, κυριαρχείται από τους άνδρες, όπως γράφει ο Γουάνγκ Καϊχάο από το Τσονγκτσίνγκ.

Το καυτό καλοκαίρι του Τσονγκτσίνγκ, που συχνά χαρακτηρίζεται ως "σόμπα" για τις υψηλές θερμοκρασίες που έχει, σίγουρα δεν είναι μια καλή στιγμή για να δουλέψει κανείς πολλές ώρες έξω.

Μια αρχαιολογική ομάδα που αποτελείται μόνο από γυναίκες, σε έναν τόπο ανασκαφών, στην περιοχή Χετσουάν του Τσονγκτσίνγκ.

Ωστόσο, για την Γιαν Νι, 40 ετών, μια αρχαιολόγο από το Ινστιτούτο Ερευνών Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Τσονγκτσίνγκ, το καλοκαίρι είναι η εποχή του έτους με την περισσότερη δουλειά. Πολλά σημαντικά σημεία βρίσκονται στην περιοχή του φράγματος των Τριών Φαραγγιών, με το επίπεδο του νερού να μειώνεται από τα 175 μέτρα στα 145 μέτρα μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου. Για την Γιαν και τις συναδέλφους της, αυτή είναι η καλύτερη στιγμή για την ανακάλυψη αρχαίων αντικειμένων στις όχθες, οι οποίες συνήθως βρίσκονται κάτω από το νερό.

"Όταν εργαζόμαστε στην άγρια φύση, η ηλιοφάνεια και τα κουνούπια είναι οι μεγαλύτεροι εχθροί μας", λέει με χαμόγελο. "Φοράω μακρυμάνικα για να τους κρατήσω μακριά και ιδρώνω ακόμα περισσότερο. Αλλά προστατεύω τον εαυτό μου αρκετά καλά, εδώ χρειάζεται αντηλιακό με δείκτη τουλάχιστον SPF 50", συνεχίζει η ίδια. Κατά τη διάρκεια ενός έτους, περνάει πάνω από 200 ημέρες δουλεύοντας σε αρχαιολογικούς χώρους κάτω από τον ουρανό. Έχει συνηθίσει να μένει στην ύπαιθρο, καθώς συχνά δεν μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι για αρκετούς μήνες.

Η ομάδα 11 ατόμων αποτελείται από αρχαιολόγους, συντηρητές πολιτιστικών κειμηλίων, χαρτογράφους αλλά και επιστημονικούς ερευνητές που εργάζονται στο εργαστήριο και είναι μόνο γυναίκες. Αυτή είναι η μόνη αρχαιολογική ομάδα που αποτελείται μονάχα από γυναίκες στα δυτικά της Κίνας.

«Ξέρετε, όταν οι γυναίκες συγκεντρώνονται μαζί, έχουν πάντα τόσα πολλά κοινά θέματα για να συνομιλήσουν κατά τη διάρκεια του ελεύθερου χρόνου τους», λέει η Γιαν γελώντας. «Και μπορούμε να φροντίσουμε καλύτερα η μία την άλλη.»

Το 2006 αφού πήρε το μεταπτυχιακό της πτυχίο στην Αρχαιολογία από το Πανεπιστήμιο Τζιλίν στο Τσανγκτσούν - ένα από τα καλύτερα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Κίνας πάνω σε αυτό το αντικείμενο - η Γιαν επέλεξε να επιστρέψει στην πόλη της το Τσονγκτσίνγκ. Είναι μία από τις πρώτες γυναίκες αρχαιολόγους που προσλήφθησαν στο Ινστιτούτο και αρχικά οι περισσότερες από αυτές τοποθετούνταν στα εργαστήρια, επειδή οι κορυφαίες ανασκαφές στον τομέα της αρχαιολογίας γίνονταν μόνο από άνδρες, λόγω των φυσικών δυσκολιών μιας ανασκαφής.

Εικόνα της Γιαν Νι ενώ παίρνει φωτογραφίες από μόλις ανακαλυφθέντα αντικείμενα στο χώρο ανασκαφής στο Χετσουάν.

«Αλλά είχα την εμπειρία, τις γνώσεις καθώς και την επίσημη άδεια για να οδηγήσω την ομάδα στην ανασκαφή» λέει η Γιαν. "Δεν νομίζω ότι πρέπει να υπάρχει τέτοια διαφοροποίηση των φύλων." Σε συνεργασία με άνδρες συναδέλφους της, πήρε μέρος σε ανασκαφές μυριάδων αντικειμένων όλη την επόμενη δεκαετία, φτάνοντας στην κορυφή της καριέρας της το 2017, όταν σε αυτή και σε τέσσερις άλλες γυναίκες αρχαιολόγους, ανατέθηκε να εργαστούν σε μια ανασκαφή στον αρχαιολογικό χώρο του Πινγκσάνγκ της κομητείας Τζονγκσιέν.

Καλύπτοντας μια έκταση 82.400 τετραγωνικών χιλιομέτρων, το Τσονγκτσίνγκ είναι σαν μια μινιατούρα επαρχίας. Ωστόσο, η απουσία κυβέρνησης επαρχιακού επιπέδου εντός της πόλης σημαίνει ότι σχεδόν όλα τα αρχαιολογικά έργα της περιοχής, πρέπει να φροντίζονται άμεσα από το Ίδρυμα όπου εργάζεται η Γιαν, το οποίο είναι ισότιμο με μια ακαδημία επαρχιακού επιπέδου. "Συγκλονιστήκαμε από τα πολλά αρχαιολογικά σημεία στην περιοχή της δεξαμενής", λέει ο Μπάι Τζιοτζιάνγκ, Διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Τσονγκτσίνγκ. «Πολλοί συνάδελφοι μένουν εκεί για πάνω από 300 ημέρες το χρόνο» και «στέλνουμε τις αρχαιολόγους μας στην πρώτη γραμμή».

Στον αρχαιολογικό τόπο ανασκαφών του Πινγκσάνγκ, ένα συγκρότημα τάφων που χρησιμοποιήθηκε από τη δυναστεία Χαν (206 π.Χ.- 220 μ.Χ) ως την νότια δυναστεία (420-589 μ.Χ), προσφέρει βασικά στοιχεία σε μελέτες της χειροτεχνίας και των ταφικών εθίμων κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Η ομάδα έπρεπε να πάρει βάρκα για να φτάσει στην περιοχή κάθε μέρα. "Ζήσαμε στα σπίτια των κοντινών χωρικών και ήταν σαν να ‘τρέχαμε’ ενάντια στο αυξανόμενο νερό του ποταμού Γιανγκτζέ στον αγώνα ανασκαφής περισσότερων κειμηλίων", θυμάται η Γιαν. "Δεν είναι εύκολο, αλλά είναι η δουλειά μας". Τα ευρήματα αναγράφονται μεταξύ των "κορυφαίων έξι αρχαιολογικών ανακαλύψεων στο Τσονγκτσίνγκ" για το 2017.

Λόγω του αξιοσημείωτου επιτεύγματός τους, αυτή η αρχικά προσωρινή ομάδα τελικά καθιερώθηκε το 2018 με την δημιουργία ανεξάρτητης αρχαιολογικής ομάδας γυναικών. Μέχρι το 2019, η ομάδα είχε ασχοληθεί αποκλειστικά με 12 έργα ανασκαφής και δημοσίευσε περισσότερα από 20 ακαδημαϊκά κείμενα, συμπεριλαμβανομένων πέντε σε σημαντικά περιοδικά.

Η Γιαν Νι, μια αρχαιολόγος από το Ινστιτούτο Ερευνών Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Τσονγκτσίνγκ. [Παρέχεται από την China Daily]

Τον Οκτώβριο, στην ομάδα απονεμήθηκε ο τίτλος National March 8th Red-Banner Collective από την Ομοσπονδία Γυναικών της Κίνας, που αποτελεί μια από τις υψηλότερες τιμές αριστείας που μπορεί να απονεμηθεί στις γυναίκες της Κίνας. Για την Γιαν, που είναι αρχηγός της ομάδας, ο τίτλος αυτός έχει ανοίξει την πόρτα σε πολλές νέες προκλήσεις.

Για παράδειγμα, μία πρόκληση είναι η πρόσληψη ντόπιων χωρικών για το σκάψιμο κοιλοτήτων, καθώς και για άλλα καθήκοντα. Αν και φαίνεται ένας καλός τρόπος για να ωφεληθεί η τοπική κοινότητα με το επιπλέον εισόδημα, η Γιαν λέει ότι η εμπιστοσύνη απαιτεί χρόνο. «Στην αρχή, πολλοί αρνήθηκαν να πιστέψουν ότι μερικές γυναίκες θα μπορούσαν να είναι πραγματικοί αρχαιολόγοι» λέει η Γιαν. «Μερικοί νόμιζαν ότι είμαστε απατεώνες.»

Σε σύγκριση με τους άνδρες συναδέλφους, οι οποίοι μπορούν γρήγορα να γίνουν φίλοι με τους χωρικούς προσφέροντας τσιγάρα ή πίνοντας μαζί, για τις γυναίκες είναι πιο δύσκολες οι φιλίες. «Αλλά ο χρόνος είναι η καλύτερη δοκιμασία», λέει η Γιαν περήφανα. «Βλέποντας την επιμονή μας και τη σκληρή δουλειά που κάναμε στην περιοχή, πολλοί άνθρωποι άρχισαν να προσφέρουν βοήθεια. Χρειάζεται υπομονή, και την έχουμε.»

Χρησιμοποιούν επίσης άλλες μεθόδους για την οικοδόμηση φιλίας και εμπιστοσύνης. Όπου κι αν ξεκινήσουν μια εκσκαφή, παίρνουν μαζί τους μερικά παλιά παιχνίδια, βιβλία και ρούχα που δωρίζουν στα παιδιά των φτωχών οικογενειών στα κοντινά χωριά.

«Οι γυναίκες έχουν πολλούς ρόλους - αναμένεται να είμαστε καλές κόρες, συζύγοι και μητέρες", λέει η Γιαν, που είναι μητέρα ενός 6χρονου αγοριού. "Αλλά μπορούμε επίσης να είμαστε εξίσου εξαιρετικοί αρχαιολόγοι όπως οι άνδρες.»

Μέλη της αρχαιολογικής ομάδας του Ινστιτούτου Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Τσονγκτσίνγκ ποζάρουν με ντόπιους αγρότες, οι οποίοι προσέφεραν βοήθεια σε έναν τόπο ανασκαφών στην κομητεία Τζονγκσιέν του Τσονγκτσίνγκ το 2017. [Φωτογραφία που παρέχεται στην Κίνα Daily]

Πέρσι τον Αύγουστο, όταν η Τζονγκ Φανγκρόνγκ - ένα κορίτσι από την επαρχία Χουνάν που πέτυχε την τέταρτη υψηλότερη βαθμολογία στις πανκινεζικές εξετάσεις εισόδου για το πανεπιστήμιο - επέλεξε την αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Πεκίνου, έγινε ένα καυτό θέμα στο διαδίκτυο, καθώς μερικοί άνθρωποι αμφισβήτησαν την επιλογή της.

Ωστόσο, κάτι που το κοινό πιθανότατα δεν γνωρίζει είναι ότι, πολλές από τις μεγαλύτερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις της Κίνας πιστώνονται σε γυναίκες. Ο τάφος Φουχάο, για παράδειγμα, μιας βασίλισσας και ηρωίδας πολέμου από τη δυναστεία Σανγκ (16ος-11ος π.Χ αιώνας), βρέθηκε το 1976 από την Τζενγκ Τζενσιάνγκ, μια από τις πιο παλιές αρχαιολόγους. Και, έξι μεταξύ των 16 συμφοιτητών της Γιαν είναι επίσης γυναίκες που κατέχουν σημαντικές θέσεις σε αρχαιολογικές μελέτες και έρευνες.

Όπως αναφέρει ο Μπάι, φαίνεται ότι στην αρχαιολογία, το κοινό τείνει να επικεντρώνεται στα λαμπρά κειμήλια και συχνά παραμελεί τους ανθρώπους που θυσιάζουν πολλά για την εύρεσή τους. «Αυτή η ομάδα γυναικών είναι εξαιρετικός εκπρόσωπος όλων των αρχαιολόγων».

Κάθε βράδυ μακριά από το σπίτι, η Γιαν βρίσκει λίγο χρόνο για να συνομιλήσει με το σύζυγό της μέσω του Wechat. «Χάρη στην ‘έξυπνη’ επικοινωνία τώρα, μπορώ να παρακολουθήσω και να καθοδηγήσω την ανάπτυξη του γιου μου, για παράδειγμα, βοηθώντας τον στις σχολικές εργασίες» λέει η Γιαν. «Είναι ένα σημαντικό έργο, για το οποίο ο σύζυγος χρειάζεται την συνεργασία μου.»