Η επιστροφή της κλεμμένης κεφαλής του Βούδα στο Μουσείο Σανσί από την Ιαπωνία

Μια κεφαλή του Βούδα που χρονολογείται από τη δυναστεία Σούι (581-618 μ.Χ) επέστρεψε στο σπίτι της, εκεί όπου βρίσκονται τα σπήλαια Τιενλονγκσάν. [Η φωτογραφία παρέχεται στην China Daily]

Σχεδόν έναν αιώνα αφότου χάθηκε, μια κεφαλή του Βούδα που επαναπατρίστηκε από την Ιαπωνία, επέστρεψε τελικά στο σπίτι της στα Σπήλαια Τιενλονγκσάν στο Ταϊγιουάν της επαρχίας Σανσί.

Η κεφαλή, που χρονολογείται από τη δυναστεία Σούι (581-618 μ.Χ), αρχικά βρισκόταν στη βόρεια πλευρά στο Σπήλαιο Αρ. 8 των Τιενλονγκσάν, και πιστεύεται ότι κλάπηκε και χάθηκε στο εξωτερικό γύρω στο 1924, σύμφωνα με μια εκτίμηση ομάδας εμπειρογνωμόνων που συγκροτήθηκε από την Εθνική Διοίκηση Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κίνας.

Το Σπήλαιο Αρ. 8 είναι το μεγαλύτερο μεταξύ των Σπηλαίων Τιενλονγκσάν. Πρόκειται για έναν τόπο όπου η γλυπτική των σπηλαίων με βουδιστική εικονογραφία διήρκεσε από τον έκτο έως τις αρχές του όγδοου αιώνα και είναι το μοναδικό με συγκεκριμένη ημερομηνία δημιουργίας (584 μ.Χ.).

Αυτός ο χαμογελαστός Βούδας, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, αντιπροσωπεύει την εξαιρετική δεξιοτεχνία και τα τυπικά καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά της εποχής του.

Η κεφαλή του Βούδα είναι ύψους 44,5 εκατοστών και είναι το πρώτο από τα κλεμμένα αντικείμενα από το Τιενλονγκσάν που επιστρέφονται από την Ιαπωνία, σύμφωνα με τον Λι Τσουν, διευθυντή της Εθνικής Διοίκησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

"Η μοίρα των πολιτιστικών αντικειμένων συνδέεται με το πεπρωμένο μιας χώρας", δήλωσε ο Λι στην τελετή επιστροφής της κεφαλής. «Το ταξίδι του πίσω στο σπίτι αντικατοπτρίζει τον πατριωτισμό των Κινέζων, είτε ζουν στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό, και είναι ένα σημάδι της αναζωογόνησης ενός έθνους».

Οι υπεύθυνοι της Εθνικής Διοίκησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς έμαθαν τον Σεπτέμβριο ότι μια κεφαλή του Βούδα επρόκειτο να δημοπρατηθεί στο Τόκιο και υποψιάστηκαν ότι ήταν κλεμμένο κομμάτι από το Τιενλονγκσάν. Η διοίκηση ξεκίνησε άμεσα τη διαδικασία επιστροφής της κεφαλής.

Τον Οκτώβριο, ο οίκος δημοπρασιών στο Τόκιο, του οποίου ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου, Τζανγκ Ρονγκ, είναι Κινέζος από το Χανγκτζόου της επαρχίας Τζετζιάνγκ, συμφώνησε να ακυρώσει τη δημοπρασία.

Μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ της διοίκησης, του Τζανγκ και του Ιάπωνα κατόχου της κεφαλής η κεφαλή του Βούδα αγοράστηκε από τον Τζανγκ και δωρίστηκε στο κινεζικό κράτος. Το χαμένο γλυπτό μεταφέρθηκε στην κινεζική πρεσβεία στο Τόκιο τον Νοέμβριο και έφτασε στο Πεκίνο τον Δεκέμβριο.

Ο Τζανγκ έλαβε 300.000 γιουάν (46.000 δολάρια) από την κινεζική κυβέρνηση για τη συμβολή του στην επιστροφή της κεφαλής. Αλλά στην τελετή επιστροφής στο Ταϊγιουάν, ανακοίνωσε τη δωρεά της ανταμοιβής του για την στήριξη του επαναπατρισμού περισσότερων χαμένων κινεζικών αντικειμένων.

Για να καλωσορίσει την επιστροφή της κεφαλής του Βούδα, μια ειδική έκθεση άνοιξε στο Μουσείο των Σπηλαιών του Τιενλονγκσάν όπου παρουσιάζεται η ιστορία της, με την βοήθεια άλλων πολιτιστικών κειμηλίων, εικόνων, ψηφιοποίησης καθώς και τεχνολογίας τρισδιάστατης εκτύπωσης.

Ο Γιου Χάο, διευθυντής του μουσείου, είπε ότι η κεφαλή του Βούδα θα μείνει στο Μουσείο για να αποφευχθεί η φυσική διάβρωση και δεν θα επιστραφεί στο Σπήλαιο Αρ. 8, επειδή η αρχική του θέση έχει υποστεί ζημιές.

Τα Τιενλονγκσάν είναι τα πιο χτυπημένα από ξένα χέρια κινεζικά βουδιστικά σπήλαια στη σύγχρονη εποχή. Λεηλατήθηκαν τη δεκαετία του 1920, όταν έγινε γνωστά σε ξένους εξερευνητές και σχεδόν καμία από τις σπηλιές δεν παρέμεινε ανέγγιχτη.

Σύμφωνα με τον Λι Γιουτσούν, καθηγητή αρχαιολογίας στην Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών, 233 πολιτιστικά λείψανα, μεταξύ των οποίων και 176 αγάλματα του Βούδα, χάθηκαν στο εξωτερικό μέσω ιαπωνικής αντιπροσωπείας. Τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται σήμερα σε μουσεία ή ιδιωτικές συλλογές στην Ιαπωνία, την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.

Για να σηματοδοτήσουν την επιστροφή, μελετητές και διαχειριστές μεγάλων κινεζικών βουδιστικών σπηλαίων πραγματοποίησαν ένα συμπόσιο στην Ταϊγιουάν, πρωτεύουσα της επαρχίας Σανσί. Κυκλοφόρησαν την «Tianlongshan Initiative» ζητώντας την επιστροφή περισσότερων χαμένων αρχαιολογικών αντικειμένων που κλάπηκαν από κινεζικά σπήλαια.

Είναι πολλά τα κινεζικά βουδιστικά σπήλαια που λεηλατήθηκαν από ξένους εμπόρους που έψαχναν αντίκες από τα τέλη του 19ου αιώνα έως το 1930.

"Η Κίνα θα πρέπει να επιταχύνει τη διαδικασία έρευνας των αντικειμένων των σπηλαίων που έχουν χαθεί στο εξωτερικό και των ιδιοκτητών τους", είπε ο Χουό Τζενγκσίν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πολιτικών Επιστημών και Νομικής της Κίνας.

"Πρέπει να εξερευνήσουμε διάφορους τρόπους για να ζητήσουμε την επιστροφή τους και να συμβάλουμε στη δημιουργία μιας διεθνούς συναίνεσης για να φέρουμε πίσω όλα τα χαμένα αντικείμενα».