Το σχολείο του ενός μαθητή

Εύα Παπαζή

Ο Μα Φενγκτσάι περιμένει τον πατέρα του να επιστρέψει σπίτι. (Φωτογραφία/Xinhua)

Όπως κάθε χειμώνα πριν την αυγή, ο 8χρονος Μα Φενγκτσάι κουβαλώντας τα βιβλία του, είναι ήδη έξω στον δρόμο για το σχολείο. Την ίδια στιγμή, ο Μα Γιανγκουό, 62 ετών, ανάβει τη σόμπα για να ζεσταθεί η τάξη και η σύζυγός του βράζει αυγά. Το ζευγάρι περιμένει μετά να φτάσει ο μοναδικός μαθητής του σχολείου, που βρίσκεται στο χωριό Ματαοζί κοντά στην πόλη Γουτζόνγκ, στην αυτόνομη περιοχή Νινγκσιά Χούι της βορειοδυτικής Κίνας.

Κάθε Δευτέρα πρωί, μόλις φάει ένα αυγό, ο μικρός Μα μαζί με τον δάσκαλο Μα σηκώνουν την σημαία. Χωρίς εξοπλισμό ήχου, ο δάσκαλος Μα τραγουδάει τον εθνικό ύμνο με την ιδιαίτερη προφορά του και εγείρει την εθνική σημαία. Ο μικρός Μα στέκεται σε όλη τη διαδικασία. "Η τελετή πρέπει να πραγματοποιηθεί όπως και σε άλλα σχολεία, ακόμη και αν υπάρχει μόνο ένας μαθητής", λέει ο δάσκαλος.

Ο Μα Γιανγκουό (αριστερά) και ο Μα Φενγκτσάι (Φωτογραφία/Xinhua)

Το σχολείο ιδρύθηκε πριν από περίπου μισό αιώνα, φιλοξενώντας πάνω από 180 δασκάλους και μαθητές κατά τη διάρκεια της ακμής του. Τα τελευταία χρόνια όμως, καθώς οι μαθητές έφυγαν με τους γονείς τους που αποφάσισαν να βρουν καλύτερη δουλειά σε πόλεις, το σχολείο έχει μονάχα έναν μαθητή.

Οι γονείς του μικρού Μα είναι «παγιδευμένοι» στα βουνά λόγω κακής υγείας. Η οικογένεια ζει από ένα κομμάτι γης, μερικά βοοειδή και πρόβατα και τις κρατικές επιδοτήσεις. Σε αντίθεση με την αδελφή του που είναι αρκετά μεγάλη και μπορεί να παρακολουθήσει το σχολείο σε ένα οικοτροφείο μιας κοντινής πόλης, το μικρό αγόρι πρέπει να μείνει πίσω.

Ο δάσκαλος Μα, παρόλο που θα έπρεπε να είχε συνταξιοδοτηθεί πριν από δύο χρόνια, έχει επιλέξει να μείνει. "Παιδιά όπως αυτό, έχουν μόνο τη γνώση για να ελπίζουν για μια αλλαγή της μοίρας τους. Ένα παιδί με καλή μόρφωση μπορεί να «σηκώσει» ολόκληρη την οικογένεια από τη φτώχεια", είπε ο ίδιος. Το πρόγραμμα των μαθημάτων είναι αρκετά πλήρες και ο ίδιος είναι υπεύθυνος για κάθε θέμα.

"Θα διατηρήσουμε το σχολείο ανοικτό όσο χρειάζεται", δήλωσε ο Σι Γιενγιού, αναπληρωτής επικεφαλής του εκπαιδευτικού γραφείου του νομού Τονγκσί όπου ανήκει το χωριό. Η κινεζική κυβέρνηση φροντίζει κάθε παιδί να τελειώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση των εννέα ετών. Από το 2018, υπάρχουν περίπου 101.400 μίνι-σχολεία όπως του Μα, στις απέραντες αγροτικές περιοχές της Κίνας.

Παρά το μικρό αριθμό μαθητών στα σχολεία αυτά, έχουν δημιουργηθεί ευνοϊκότερες πολιτικές και χρηματοδότηση για την υποστήριξη της λειτουργίας τους. Έχει εγκατασταθεί πρόσβαση στο Internet, αναβαθμιστεί ο εξοπλισμός διδασκαλίας και επίσης έχουν βελτιωθεί τα εισοδήματα των εκπαιδευτικών.

Ο Μα Γιενγκουό παραδίδει στο Μα Φενγκτσάι μαθήματα χρησιμοποιώντας το σύστημα απομακρυσμένης εκπαίδευσης. (Φωτογραφία/Xinhua)

Ο Μα, ο οποίος έχει διδάξει στο σχολείο αυτό εδώ και περισσότερα από 40 χρόνια, έχει δει κάθε μία από τις σημαντικές αλλαγές που έγιναν αυτό το διάστημα. Το 2018, το Υπουργείο Παιδείας εξέδωσε σχέδιο για την ενθάρρυνση των συνταξιούχων εκπαιδευτικών για τη στήριξη της εκπαίδευσης στις αγροτικές περιοχές. Ο Μα Γιενγκουό είναι ένας από αυτούς. Λαμβάνει ετήσιο επίδομα 20.000 γιουάν (περίπου 2.850 δολάρια ΗΠΑ).

Παρόλο που ο Μα δεν μπορεί να διδάξει μουσική ή τέχνη ο ίδιος, ο μικρός μαθητής μπορεί να παρακολουθεί μαθήματα μέσω διαδικτύου. Μέσα από αυτό το σύστημα, το αγόρι είναι σε θέση να εκφραστεί σωστά στα μανδαρίνικα κάτι που είναι σε πλήρη αντίθεση με τη βαριά προφορά του δασκάλου του. Όμως, τον τελευταίο καιρό ο μικρός μαθητής φαίνεται να είναι ντροπαλός και σιωπηλός, ως αποτέλεσμα της έλλειψης επαφής με τον έξω κόσμο.

"Προσπαθώ σκληρά να τον ενθαρρύνω να μιλήσει περισσότερο θέτοντας ερωτήσεις στην τάξη και θέλω να είναι τόσο ζωντανός όσο και οι συνομήλικοί του", δήλωσε ο δάσκαλος, ο οποίος περπατά πάντα με το αγόρι μέχρι το σπίτι του όταν βρέχει ή χιονίζει. Για να φροντίσει το σχολείο και τον μοναδικό μαθητή του, το ζευγάρι - παρότι είχαν να φροντίσουν τον εγγονό τους στην πόλη - μετακόμισε για να ζήσει μέσα στο σχολείο.

Ο μικρός Μα φροντίζει τα βοοειδή και τα πρόβατα της οικογένειας αφού τελειώσει το διάβασμα. (Φωτογραφία/Xinhua)

Μετά το σχολείο, ο μικρός Μα γυρνά σπίτι για άλλη μια φορά συνοδευόμενος μόνο από τους ανεμόμυλους στην κοντινή πλαγιά. Ενώ η φροντίδα των βοοειδών και των προβάτων της οικογένειας είναι η προτεραιότητά του μόλις επιστρέφει, θυμάται πάντα να τελειώνει πρώτα τις εργασίες του.

"Έχουμε υποβάλει αίτηση για ένα σετ εξοπλισμού σε πραγματικό χρόνο με απευθείας σύνδεση με μια τάξη, έτσι ώστε το αγόρι να αποκτήσει «συμμαθητές» που θα είναι σε θέση να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους μέσω της οθόνης", είπε ο δάσκαλος.