Εικονογράφηση των μύθων από το παρελθόν

2019-07-16 14:40:08     Ge
Εύα Παπαζή

Μια από τις εικόνες του εικονογραφημένου βιβλίου της Τσεν Σιγιού. (Φωτογραφία παρέχεται στην China Daily)

Η εικονογράφος Τσεν Σιγιού ζωγραφίζει μύθους, βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο την νέα γενιά να ανακαλύψει ξανά την ομορφιά της αρχαίας κινεζικής κουλτούρας.

Αν τα μυθικά πλάσματα που καταγράφηκαν στο αρχαίο βιβλίο Σαν Χάι Τζινγκ (Τα Κλασικά των Βουνών και των Θαλασσών) βρεθούν ποτέ στο ίδιο μονοπάτι με τα δυτικά αντίστοιχά τους, δεν θα είναι λιγότερο εντυπωσιακά.

Τα αρχαία κινεζικά κλασικά κείμενα, που εκτιμάται ότι χρονολογούνται πάνω από 2.000 χρόνια πριν, περιγράφουν για παράδειγμα το 'ζοουγού', τόσο μεγάλο όσο μια τίγρη, πολύχρωμο όμως και με μια ουρά μακρύτερη από το σώμα του, να μπορεί να ταξιδέψει χιλιάδες μίλια την ημέρα.

Αργότερα κάποια άλλα κείμενα αναφέρουν ότι το πλάσμα αυτό είχε αρμονική και γρήγορη κίνηση και ήταν τόσο ευγενικό που δεν μπορούσε να αντέξει να πατάει στο γρασίδι ενώ έτρωγε μόνο ζώα που πέθαιναν από φυσικό θάνατο.

Πολλές πρόσφατες εγχώριες φανταστικές ταινίες, τηλεοπτικές σειρές, κινούμενα σχέδια και παιχνίδια έχουν εμπνευστεί από το Σαν Χάι Τζινγκ, ενώ εκδίδονται όλο και περισσότερα εικονογραφημένα βιβλία που στηρίζονται πάνω σε αυτό το κλασικό έργο.

Μια από τις εικόνες του εικονογραφημένου βιβλίου της Τσεν Σιγιού. (Φωτογραφία παρέχεται στην China Daily)

Γεννημένη το 1984, η Τσεν Σιγιού είναι μία από τους εικονογράφους που ερμηνεύουν μια άποψη των μυθικών πλασμάτων με μια ανανεωμένη αίσθηση φαντασίας και με ένα ιδιαίτερο στυλ ζωγραφικής.

Το ομώνυμο βιβλίο εικόνων της Τσεν είναι ένας συνδυασμός τεχνικών που καλύπτουν το σύγχρονο και το παραδοσιακό ύφος συνδυάζοντας στοιχεία από την Ανατολή και τη Δύση.

Εκτός από τα ακαδημαϊκά οφέλη της κινεζικής ιστορίας, των λαϊκών εθίμων και της αρχαιολογίας, η Τσεν εκτιμά ιδιαίτερα, κυρίως τη φαντασία και τα περίεργα στοιχεία που ενσωματώνονται στα κλασικά έργα.

«Το Σαν Χάι Τζιν πρόσφερε σε μας τους συνηθισμένους αναγνώστες, μια εναλλακτική οπτική του κόσμου και έβαλε φαντασία στο μυαλό μας που ήταν εξοπλισμένο μόνο με επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις», είπε σε μια διάλεξη τον Μάιο, που πραγματοποιήθηκε στο πανεπιστήμιο όπου σπούδασε, την Ακαδημία Τεχνών και Σχεδιασμού, στο Πανεπιστήμιο Τσινγκχουά στο Πεκίνο.

Το κλασικό έργο Σαν Χάι Τζινγκ περιλαμβάνει 18 βιβλία και καλύπτει πεδία όπως η γεωγραφία, η βοτανική, η ζωολογία, η ιατρική, η μυθολογία, καθώς και αρχαίες γιορτές, θρησκείες και λαϊκά έθιμα.

Το εξώφυλλο του εικονογραφημένου βιβλίου Σαν Χάι Τζινγκ (Τα Κλασικά των Βουνών και των Θαλασσών) όπως εικονογραφήθηκε από την Τσεν Σιγιού. (Φωτογραφία παρέχεται στην China Daily)

Οι άνθρωποι σήμερα δεν θα έχουν την ευκαιρία να δουν τις πρώτες εκδόσεις του Σαν Χάι Τζινγκ ούτε τις πρωτότυπες απεικονίσεις της πρώτης εκδοχής κατά την Δυναστεία Τζιν (265-420). Στις δυναστείες των Μινγκ (1368-1644) και Τσινγκ (1644-1911), οι Γιουέν Κε, Χου Γουενχουάν, Γου Ρεντσέν και Μα Τσανγκγ, συνέχισαν τις έρευνες, τους σχολιασμούς και τις εικονογραφήσεις του έργου. Υπήρξε επίσης μια έκδοση που σχεδιάστηκε στην Ιαπωνία κατά την περίοδο Έντο (1603-1867).

Το εικονογραφημένο βιβλίο της Τσεν ήταν, αρχικά, μέρος του έργου αποφοίτησής της από το πανεπιστήμιο Τσινγκχουά το 2006 και αργότερα επεκτάθηκε για να περιλάβει περισσότερες από 100 εικόνες μεταξύ 2013 και 2014.

Μια από τις εικόνες του εικονογραφημένου βιβλίου της Τσεν Σιγιού. (Φωτογραφία παρέχεται στην China Daily)

Όταν είδε για πρώτη φορά έναν ακατάστατο όγκο αρχαίων κλασικών συγγραμμάτων στην πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη, έμεινε έκπληκτη με το μυστήριό του. Ένιωσε εμπνευσμένη, και προσπάθησε να σχεδιάσει ένα ψάρι με φτερά, κάνοντας την αρχή μιας σειράς που επαναδιατυπώνει αυτό που είχε καταγραφεί σε εκείνα τα παλαιότατα βιβλία.

Το μέσο επιλογής της είναι συνήθως μια πένα. Στη συνέχεια σαρώνει τα σχέδια και τα χρώματα χρησιμοποιώντας ένα λογισμικό απεικόνισης, όπως το Adobe Photoshop.

Το στυλ της έχει επηρεαστεί από τον τρόπο που η βρετανίδα εικονογράφος Aubrey Beardsley (1872-98) αναπαράγει περίπλοκες λεπτομέρειες και μεγεθύνει την αντίθεση μεταξύ μαύρου και λευκού, κάτι που αντανακλάται και στο εξώφυλλο του βιβλίου της όπου απεικονίζεται τη θρυλική φιγούρα Σιγουανγκμού ή αλλώς την Μητέρα Βασίλισσα της Δύσης.

Αν και η Σιγουανγκμού απεικονίζεται μερικές φορές σε κάποιες λογοτεχνικές, κινηματογραφικές και τηλεοπτικές προσαρμογές ως ωραία και τρυφερή, στο αρχικό βιβλίο, θεωρείται ως μια άγρια ύπαρξη με ουρά λεοπάρδαλης και δόντια τίγρης, που ενσωματώνει τα χαρακτηριστικά μιας θεότητας επιδημιών και σωματικής τιμωρίας.

Μια από τις εικόνες του εικονογραφημένου βιβλίου της Τσεν Σιγιού. (Φωτογραφία παρέχεται στην China Daily)

Αφήνοντας στην άκρη την ουρά και τα δόντια, η Τσεν προσπάθησε να τονίσει μερικά από τα κύρια χαρακτηριστικά της, όπως τα άγρια μαλλιά, το βλέμμα της και μια εκτυφλωτική ανθρώπινη εμφάνιση, ασχολούμενη με την μορφή με τρόπο που να συμβαδίζει με την αισθητική των σύγχρονων αναγνωστών.

Η επιρροή της Beardsley μπορεί να φανεί και στη διακόσμηση της κεφαλής της Σιγουανγκμού, ενώ τα χέρια και οι χειρονομίες της έχουν επηρεαστεί περισσότερο από τον Βουδισμό ενώ τα σχέδια σύννεφων είναι, σύμφωνα με την Τσεν, εμπνευσμένα από τα θάνγκ-κα, μια παραδοσιακή μορφή θιβετιανής ζωγραφικής.

Κάνει την δουλειά της με μαύρο, άσπρο και κόκκινο χρώμα, κυρίως επειδή της αρέσει - μάλιστα κάποτε συνήθιζε να αντιγράφει τις λακαριστές ζωγραφιές από τη δυναστεία των Χαν (206 π.Χ.-220 μ.Χ.).

Η εικονογράφος. (Φωτογραφία παρέχεται στην China Daily)

Δίνει ιδιαίτερη προσοχή στις εκφράσεις, τις προσωπικότητες και την αύρα των χαρακτήρων της, ιδιαίτερα την απεικόνιση των ματιών και των στάσεών τους. Η Τσεν έχει επίσης αναλάβει την πρόκληση της αναμόρφωσης και της διαφοροποίησης τους με έναν ορθολογικό και καλλιτεχνικό τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι, τα σώματα πολλών χαρακτήρων είναι συχνά μια συγχώνευση ανθρώπινων ιδιοτήτων και ζωικών μορφών, που πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να αναγνωρίζουν σήμερα.

Η εικονογράφηση υπάρχει για να αντικατοπτρίζει και να εξιδανικεύει την έννοια του κειμένου, όπως λέει η Τσεν. Η ίδια κυρίως δημιούργησε μια διανοητική εικόνα των εξωπραγματικών πλασμάτων με βάση τα πρωτότυπα κείμενα, εξαλείφοντας αναφορές από αρχαίους πίνακες, για να δώσει στους κλασικούς μια μοντέρνα, φρέσκια ματιά, στη δική της γλώσσα της ζωγραφικής.

"Έχει πλούσια φαντασία και δεν βασίζεται πολύ σε αναφορές όταν σχεδιάζει. Είναι όλα στο μυαλό της", λέει ο Γουάνγκ Χονγκγουέι, ο μέντορας της στο Τσινγκχουά.

Η Τσεν πήγε στη Σχολή Εικαστικών Τεχνών της Νέας Υόρκης για να αποκτήσει δεύτερο μεταπτυχιακό δίπλωμα μετά την αποφοίτησή της από το πανεπιστήμιο Τσινγκχουά και τώρα ζει στη Γερμανία.

Η Τσεν αναφέρθηκε για το πώς το αρχαίο κλασικό έργο ενέπνευσε τη δουλειά της κατά τη διάρκεια μιας διάλεξης που πραγματοποιήθηκε στη Ζώνη Τέχνης 798 του Πεκίνου, στις 26 Μαΐου. (Photo provided to China Daily)

Προτού στρέψει την προσοχή της στην εικονογράφηση κλασικών κινεζικών κειμένων, εργάστηκε ως εμπορικός εικονογράφος.

Το εικονογραφημένο βιβλίο της για το Σαν Χάι Τζινγκ έχει ανατυπωθεί 21 φορές και μέχρι στιγμής έχει πουλήσει περίπου 400.000 αντίτυπα.

Σύμφωνα με τον Τζανγκ Λιχόνγκ που είναι ένας από τους συντάκτες του βιβλίου, το κείμενο σχολιάστηκε από τον Σουν Τζιενκούν Sun, έναν λάτρη των αρχαίων κινέζικων κλασικών, ενώ οι γεωγραφικές αναφορές, συμπεριλαμβανομένης της θέσης των βουνών και των αποστάσεων μεταξύ τους, είναι του αείμνηστου ιστορικού γεωγράφου Ταν Τσισιάνγκ. Μια σκληρόδετη έκδοση που ετοιμάζεται τώρα, θα περιλαμβάνει επιπλέον οκτώ εικονογραφήσεις.

Πέρυσι, η Τσεν δημοσίευσε ένα νέο βιβλίο με βάση το έργο Στίχοι του Τσου, το οποίο γράφτηκε κυρίως από τον αρχαίο ποιητή Τσου Γιουέν (3 4 0-2 7 8 π.Χ.) ενώ αυτή τη στιγμή εργάζεται σε μια έκδοση του Σι Τζινγκ (Το βιβλίο των τραγουδιών), μια αρχαία κινεζική συλλογή ποιημάτων.

"Η αρχαία κινεζική κουλτούρα έχει τη δική της μοναδική έλξη. Αυτό που κάνω είναι να βοηθήσω

τους νέους ανθρώπους να ανακαλύψουν ξανά τη γοητεία της", λέει η Τσεν.