Έκθεση επαναπατρισμένων κινεζικών κειμηλίων από την Ιταλία

Εύα Παπαζή

Επισκέπτες στην έκθεση των κειμηλίων που επέστρεψαν από την Ιταλία, στο Εθνικό Μουσείο της Κίνας στο Πεκίνο την Τετάρτη. (Φωτογραφία από τον Jiang Dong / China Daily)

Μετά από ένα μακρύ ταξίδι, εκατοντάδες κινέζικα πολιτιστικά κειμήλια επαναπατρίστηκαν από την Ιταλία και είναι πλέον διαθέσιμα για παρουσίαση στο κοινό, στο Εθνικό Μουσείο της Κίνας, στο Πεκίνο.

Τα 796 αντικείμενα πιστεύεται ότι μεταφέρθηκαν παράνομα στο εξωτερικό. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τον Ιούνιο.

«Σε μια πτήση διάρκειας μόλις 10 ωρών, ταξίδεψαν από το Μιλάνο στο Πεκίνο,» είπε ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Λουό Σουγκάνγκ στα εγκαίνια της έκθεσης. «Ωστόσο, το ταξίδι τους διήρκεσε 12 χρόνια.»

Τα αντικείμενα βρέθηκαν το 2007 σε μια αγορά με αντίκες στο Μιλάνο από επιθεωρητές της ιταλικής αστυνομίας με αρμοδιότητα την καταπολέμηση εγκλημάτων που σχετίζονται με την πολιτιστική κληρονομιά, όπως δήλωσε ο Λουό. Οι αξιωματικοί υποψιάστηκαν ότι τα κειμήλια ήταν λαθραία και φρόντισαν για την κατάσχεσή τους.

Η κινεζική πρεσβεία της Ιταλίας ενημερώθηκε για την υπόθεση το 2008, και η αρμόδια Διοίκηση Εθνικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κίνας άρχισε άμεσα τη διαδικασία της αναγνώρισης των αντικειμένων και τον έλεγχο για τα έγγραφα εξαγωγής.

Κανένα από τα αντικείμενα δεν είχε εγκριθεί για εξαγωγή, και τα περισσότερα από αυτά έχουν σημάδια ότι έχουν θαφτεί και ανασκαφεί. Η κινεζική πλευρά κατέθεσε τα χαρτιά που χρειάζονταν για την επιστροφή τους και μετά από δικαστικές διαδικασίες δέκα ετών, το δικαστήριο του Μιλάνου ενέκρινε την επιστροφή τους, τον Νοέμβριο 2018.

Τον Μάρτιο, ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ και ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, έλαβαν μέρος στην υπογραφή της διακυβερνητικής συμφωνίας στη Ρώμη, ώστε να δοθεί επίσημα το πράσινο φως για τον επαναπατρισμό των αντικειμένων, κάτι που έγινε στο Πεκίνο στις 10 Απριλίου.

«Είμαι ευτυχής που βλέπω αυτή την έκθεση λίγο πριν από το Φόρουμ «Ζώνη και Δρόμος» δήλωσε ο Ettore Sequi, Ιταλός πρέσβης στην Κίνα. «Ο νέος πολιτιστικός Δρόμος του Μεταξιού αποφέρει καρπούς.»

«Η Ιταλία και η Κίνα είναι οι χώρες με το μεγαλύτερο αριθμό τοποθεσιών Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO», είπε ο ίδιος. «Δεδομένου ότι οι δύο χώρες είναι σημαντικές πολιτιστικές δυνάμεις, νομίζω ότι αυτός ο επαναπατρισμός κειμηλίων θα αποτελέσει παράδειγμα για τον υπόλοιπο κόσμο.»

Η προέλευση των αντικειμένων σχετίζεται με τον Ματζιαγιάο, έναν νεολιθικό πολιτισμό από την τρίτη χιλιετία π.Χ. που βρισκόταν στην περιοχή που σήμερα είναι η επαρχία Γκανσού, μέχρι και την σύγχρονη εποχή στις αρχές του 20ου αιώνα, σύμφωνα με την Σιν Λισιάνγκ, μια έμπειρη αρχαιολόγο του Εθνικού Μουσείου της Κίνας.

«Μπορούμε να δούμε πολλά κεραμικά ειδώλια καμήλας καραβανιού από την δυναστεία Χαν (206 π.Χ.-AD 220) αλλά και την δυναστεία Τανγκ (618-907), που αποτελούν δύο ξεχωριστές στιγμές αιχμής του αρχαίου Δρόμου του Μεταξιού», δήλωσε η Σιν. «Αυτά τα αντικείμενα είναι χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της εποχής τους."

Η Κίνα έχει καταφέρει τον επαναπατρισμό πολλών χαμένων πολιτιστικών κειμηλίων από το εξωτερικό τα τελευταία χρόνια. Τον Φεβρουάριο, επετεύχθη συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την επιστροφή 361 αντικειμένων. Αλλά ο Γκουάν Τσιανγκ, αναπληρωτής διευθυντής στη Διοίκηση Πολιτιστικής Κληρονομιάς, λέει ότι η διαδικασία δεν είναι εύκολη.

Ενώ οι διεθνείς συμβάσεις απαγόρευσαν την παράνομη εισαγωγή και εξαγωγή πολιτιστικών αντικειμένων το 1970 και το 1995, ο Γκουάν είπε ότι η διαδικασία είναι συχνά ιδιαίτερα δύσκολη, ειδικά με αντικείμενα που χάθηκαν πριν από το 1970.

"Αυτός ο επαναπατρισμός κειμηλίων από την Ιταλία προσφέρει μια σημαντική αναφορά", δήλωσε, "αλλά κάθε περίπτωση απαιτεί ένα σχέδιο προσαρμοσμένο στην ιδιαίτερη κατάστασή της".

Η Κίνα έχει υπογράψει διμερείς συμφωνίες για την καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος που αφορούν πολιτιστικά κειμήλια με 21 χώρες όπως η Ιταλία, και ο Γκουάν δήλωσε ότι αυτές οι συμφωνίες συμπληρώνουν τις διεθνείς συμβάσεις. «Προσπάθειες μέσω της διπλωματικής οδού, δικαστικές διαδικασίες καθώς και διαπραγματεύσεις απαιτούνται, ανάλογα με την κάθε περίσταση» είπε ο ίδιος.

Ο Γκουάν δήλωσε ότι στο εγγύς μέλλον θα πραγματοποιηθεί έκθεση με μερικά από τα εκλεκτά πολιτιστικά κειμήλια που έχουν επαναπατριστεί τα τελευταία χρόνια.

Στις παρακάτω φωτογραφίες μπορούμε να δούμε μερικά από τα κινεζικά πολιτιστικά κειμήλια που επέστρεψαν από την Ιταλία και θα είναι σε έκθεση στο Εθνικό Μουσείο της Κίνας, στο Πεκίνο, από τις 24 Απριλίου 2019. [Φωτογραφία: IC]

Η έκθεση, με τίτλο «Ταξίδι πίσω στο σπίτι», παρουσιάζει περισσότερα από 700 κομμάτια που επεστράφησαν, συμπεριλαμβανομένου ενός κεραμικού δοχείου με επιγραφή από τη Δυναστεία των Δυτικών Χαν (202 π.Χ. - 8 μ.Χ.), μια πορσελάνινη καμήλα έγχρωμης εφυάλωσης από τη δυναστεία των Τανγκ (618 -907) και ένα λευκό διάφανο δοχείο από τη Δυναστεία Σονγκ (960-1279).

Πάνω από 5.000 αντικείμενα έχουν επιστραφεί στην Κίνα από διάφορες χώρες όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Δανία, η Γαλλία, η Βρετανία και οι ΗΠΑ, ως αποτέλεσμα των πολύχρονων προσπαθειών της Κίνας να ανακτήσει πολιτιστικά κειμήλια που είχαν μεταφερθεί στο εξωτερικό παράνομα.