Όπως και η θεωρία του γιν-γιανγκ, η θεωρία των πέντε στοιχείων «ξύλο, φωτιά, γη, μέταλλο και νερό» ήταν μια αρχαία αντίληψη που προσπαθούσε να εξηγήσει τη σύνθεση και τα φαινόμενα του φυσικού σύμπαντος.
Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική η θεωρία των πέντε στοιχείων χρησιμοποιείται για να ερμηνεύσει τη σχέση ανάμεσα στη φυσιολογία και την παθολογία του ανθρώπινου σώματος και του φυσικού κόσμου
Στην παραδοσιακή ιατρική τα σπλάχνα καθώς και άλλα όργανα και ιστοί έχουν ιδιότητες παρόμοιες με των πέντε στοιχείων. Φυσιολογικά και παθολογικά αντιδρούν όπως αυτά. Με παρόμοια συγκριτική μέθοδο, στα διάφορα φαινόμενα αποδίδεται η κατηγοριοποίηση των πέντε στοιχείων. Με βάση τα χαρακτηριστικά, τις μορφές, και τις λειτουργίες των διαφόρων φαινομένων, εξηγείται και ερμηνεύεται ο πολύπλοκος δεσμός ανάμεσα στη φυσιολογία και την παθολογία, καθώς και τη διασύνδεση ανάμεσα στο ανθρώπινο σώμα και το φυσικό κόσμο.
Τα 5 στοιχεία προέκυψαν από την παρατήρηση των διάφορων ομάδων και συνδυασμών της δυναμικής λειτουργίας, διαδικασίας και χαρακτηριστικών, που παρατηρούνται στον φυσικό κόσμο. Ο συσχετισμός καθενός από αυτά είναι:
Φωτιά: θέρμη, βία, άνοδος, κίνηση,
Ξύλο: έκταση, αρμονία, ευελιξία, βλάστηση, απαλότητα
Μέταλλο: δύναμη, αντοχή, σκοτωμός, κόψιμο, καθάρισμα
Γη: αύξηση, αλλαγή, διατροφή, παραγωγή
Νερό: υγρασία, κρύο, καθοδος, ροή
Ο παρακάτω πίνακας δείχνει την κατηγοριοποίηση των φαινομένων σύμφωνα με τα πέντε στοιχεία
|
|
Ξύλο |
Φωτιά |
Γη |
Μέταλλο |
Νερό |
|
Γεύσεις |
ξινό |
πικρό |
γλυκό |
καφτερό |
αλάτι |
|
Zang όργανα |
ήπαρ |
καρδιά |
σπλήνα |
πνεύμονας |
νεφρό |
|
Fu όργανα |
στάση σώματος |
λεπτό έντερο |
στομάχι |
παχύ έντερο |
ουροποιητικό |
|
Αισθήσεις |
μάτια |
γλώσσα |
στόμα |
μύτη |
αυτί |
|
ιστοί |
τένοντας |
αγγείο |
μυς |
μαλλιά/δέρμα |
οστά |
|
διευθύνσεις |
ανατολή |
νότος |
κέντρο |
δύση |
βορράς |
|
αλλαγές |
βλάστηση |
ανάπτυξη |
μεταμόρφωση |
θερισμός |
αποθήκευση |
|
χρώμα |
πράσινο |
κόκκινο |
κίτρινο |
λευκό |
μαύρο |
[ 
]
